Drugie, po
Heraklionie, najbardziej liczące się miasto
Krety, największej
greckiej wyspy.
Chania została założona przez
Wenecjan, utworzona na bazie minojskiego osiedla Kydonia. Jej największą atrakcją jest portowa dzielnica z typową wenecką zabudową; wąskimi uliczkami i malowniczymi, kolorowymi budynkami. Uznawana jest za najpiękniejsze miasto na
Krecie, pełne niepowtarzalnej roślinności i posiadające wspaniałe, piaszczyste
plaże.
Chania, nazywana "perłą wenecką", urzeka nie tylko swoim klimatem i wspaniałymi warunkami naturalnymi. Miasto to posiada niesamowitą historię, którą tworzyły wpływy wczesnochrześcijańskie,
tureckie, weneckie. Każdy, kto odwiedzi to miejsce, znajdzie w nim coś dla siebie. Coś, co sprawi, że z pewnością nie wyjedzie stąd rozczarowany.
Położenie
Miasto Chania jest stolicą prefektury o tej samej nazwie i dystryktu Kydonia. Cały region zajmuje zachodnią część
Krety, od słowa krateia – silna, łac. Creta, tur. Kirid, wen. Candia) – największej
greckiej i piątej co do wielkości wyspy śródziemnomorskiej. Początki kreteńskiej cywilizacji sięgają V tysiąclecia p. n. e. Wtedy to
Kretę nazywano "wyspą bogów", a później nawet "czwartym kontynentem", po
Europie,
Azji i
Afryce.
Historia
Krety to pasmo wzlotów i upadków. Na przełomie IX i X w. znajdowała się pod panowaniem
arabskim, w XIII w. zdobyli ją Wenecjanie. W XVIII w. była pod kontrolą
Turcji, a następnie
Egiptu. Po licznych powstaniach, w 1898 r.
Kreta stała się autonomiczną republiką pod protektoratem Imperium Osmańskiego. W 1908 r. ogłosiła niepodległość, która jednak nie została uznana na świecie. 30 maja 1913 włączono ją do
Grecji.
Największe atrakcje turystyczne Krety to zabytki z okresu minojskiego w Knossos i Fajstos, a także fortyfikacje wzniesione przez Wenecjan w
Retimno i
Spinalonga oraz
wąwóz Samaria.
Stolica Krety
Heraklion (Iraklion, dawne nazwy: Chandak, Kandia i Megalo Kastro) niezmiernie przyciąga turystów z całego świata, w szczególności za sprawą wspaniałych zbiorów Muzeum Archeologicznego, murów miejskich z bastionem Martinengo, gdzie znajduje się grób Nikosa Kazantzakisa, autora powieści "
Grek Zorba" oraz fontanny Morosiniego, wybudowanej w XVII w. w centrum miasta na zlecenie ówczesnego gubernatora generalnego. Jej ściany ozdobione są motywami z mitologii greckiej i baśni ludowych.
Zabytki
Zwiedzanie miasta najlepiej rozpocząć od dzielnicy portowej, która najbardziej okazale prezentuje się wieczorami i nocą.
Port Wenecki zbudowany został w XIV w. Składał się z 23 arsenałów, służących do budowy i przechowywania galer. Do dziś zachowało się 9 z nich. Na terenie portu znajduje się również najstarsza pamiątka po Turkach, czyli datowany na 1645 r. Meczet Janczarów.
Na południe rozciąga się Stare Miasto. Zniszczone podczas II wojny światowej, odrestaurowane zostało ze środków Unii Europejskiej.
"Nie będzie nisko ceniony ten, kto jest bogaty duchem" to sentencja wyryta murach loggii weneckiej. Obecnie pozostały po niej jedynie mury zewnętrzne. Ciekawą, miejscową atrakcją jest hala targowa, uważana za jedną z najpiękniejszych w Grecji. W Chanii znajduje się jedyna czynna na całej wyspie synagoga Etz Chaim.
Muzea
Znaleziska z całego regionu znajdują się w Muzeum Archeologicznym, które mieści się w dawnym kościele klasztoru franciszkanów. Można tam oglądać przedmioty z osady minojskiej, np. gliniane tabliczki z pismem linearnym oraz odcisk pieczęci z XV w p. n. e. W innym dawnym franciszkańskim kościele San Salvatore podziwiać można natomiast Kolekcję Sztuki Bizantyjskiej i Postbizantyjskiej: rzeźby, malowidła ścienne, obrazy, monety, biżuterię i ceramikę.
W takim mieście jak Chania musi się oczywiście znaleźć coś dla wielbicieli sztuki marynistycznej, a mianowicie Muzeum Morskie, znajdujące się w twierdzy Firka. Nieopodal Ogrodu Miejskiego można podziwiać eksponaty zgromadzone w Muzeum Wojennym. Wszelkie pamiątki i dokumenty historyczne dostępne są natomiast w Kreteńskim Archiwum Historycznym, które posiada najbogatsze zbiory archiwalne zaraz po greckich Głównych Archiwach Państwowych.
Okoliczne wąwozy
Cały region Chania bardzo często nazywany jest "krainą wąwozów". Jednym z najbardziej znanych jest wąwóz Samaria. Liczy sobie 18 km. Jego szerokość wynosi od 3,5 do 150 m, a wysokość ścian sięga 500 m. Wąwóz dostępny jest dla turystów od maja do października. Jego przejście trwa kilka godzin. Najlepiej wybrać się na jego zwiedzanie z wycieczką i przewodnikiem. Samaria jest jednocześnie parkiem narodowym. Wąwóz Imbros w Sfakia jest również imponujący. Ma długość 7 km, szerokość miejscami 2 m i 300 - metrowe ściany. Pozostałe wąwozy to: Topolia, Tripiti, Klados, Eligia, Aradena, Katre, Asfendu, Agiu Nektariu, Kallikrati, Theriso (jako jedyny można pokonać samochodem), Rokka, Polirrinia, Boriana, Diktamos.
Okoliczne jaskinie
Na terenie województwa Chanii znajduje się ponad 1500 lądowych i morskich jaskiń. Jedną z ciekawszych jest jaskinia Elefantos w pobliżu Plaka w rejonie Apokoronas, do której wejście prowadzi pod wodą. To właśnie tam odkryto kości niespotykanych gdzie indziej słoni (Elephas Chaniensis) oraz karłowatych jeleni. Jaskinia Sfakia, znajdująca sie w pobliżu wioski Asfentu ma szczególne znaczenie dla historyków z uwagi na wyryte na jej ścianach napisy pochodzące z pradawnych czasów. W Omalos znajduje się natomiast jaskinia - przepaść "Tzani" o długości 2,5 km. W jaskini Arkudas (niedźwiedź) można podziwiać stalagmit o kształcie niedźwiedzia, zbiornik "świętej wody" wydrążony przez krople i kapliczkę Ipapanti.
Turystyka
Niespotykane położenie pomiędzy Morzem Śródziemnym a pasmem Gór Białych sprawia, że decydując się na wakacje w tym mieście nikomu z pewnością nie zabraknie atrakcji. W okolicznych wioskach można wynająć kwatery agroturystyczne i skosztować miejscowych, ekologicznych produktów. Odważni mogą zdecydować się na turystykę skałkową czy wspinaczkową. Umożliwia to działające w Chanii towarzystwo alpinistyczne. Pasjonaci pieszych wędrówek mogą wybrać się w Góry Białe, gdzie znajdują się liczne schroniska: w Kallergi (Omalos, 1680 m n. p. m.), w Wolikas (Keramia, 1430 m n. p. m.) w Swurichti (Ch. Chuliopulos, 1970 m n. p. m.) w Tawri Askifu (1200 m n. p. m.).
Amatorzy sportów wodnych mają do dyspozycji żeglarstwo, kajakarstwo, windsurfing, narty wodne, nurkowanie oraz wędkarstwo.
Jeśli ktoś ma ochotę spędzić wakacje pod namiotem, może skorzystać z licznych kempingów. W Grecji biwakowanie na dziko jest zabronione, a wszelkie kempingi są bardzo dobrze oznakowane i przygotowane. Porty jachtowe znajdują sie w Chanii, Kisamos i Paleochorze.
Niezapomnianych wrażeń z pewnością dostarczy wycieczka na Santorini, tzw. wyspę piekielną, która powstała w wyniku zapadnięcia się krateru wulkanu. Główne miasta to Fira (Thira) i Ia (Oia). Wyspa oddalona jest od Krety o ok. 120 km. Podróż promem trwa ok. 4 godzin. Warto jednak zobaczyć te niepowtarzalne krajobrazy. Szczególnie pięknie wyglądają białe budynki na tle czarnego, wulkanicznego piasku i czerwonych klifów.
Miejskie atrakcje
Grecja to wspaniała historia, zabytki, słońce, piękna architektura i niezapomniane krajobrazy. To jednak także nocny styl życia. Gdy zachodzi już słońce i w końcu robi się trochę chłodniej, ulice i uliczki, place, restauracje i tawerny zapełniają się tymi, którzy po całym dniu spragnieni są dobrego jadła i dobrego wina. W każdej najmniejszej miejscowości nie brakuje urokliwych miejsc, z widokiem na morze, często znajdujących się tuż przy plaży, gdzie do późnych godzin nocnych można miło spędzać czas.
W Chanii jednym z takich miejsc są oczywiście okolice portu, jak i ogrody na terenie Nowego Miasta, zbudowane i zaprojektowane przez Turków, gdzie znajdują się liczne kawiarnie, a nawet małe zoo.
Na Krecie bardzo często okazją do świętowania jest zakończenie kolejnych zbiorów: winorośli, oliwek, pomarańczy. W październiku w Elos (Kisamos) uroczyście obchodzi się zbiory kasztanów, natomiast w czerwcu w Karanu (Kidonia) zbiory czereśni. Przy okazji wakacyjnego odpoczynku można skorzystać z bogatej oferty kulturalnej i wziąć udział w dowolnej regionalnej imprezie, jak np. obchody Bitwy o Kretę (maj), Tydzień Morski (lipiec), Rolniczy Sierpień czy obchody sierpniowej pełni księżyca.
Plaże
Cały region Chania liczy sobie 350 km wybrzeża, gdzie znajdują sie liczne plaże. A plaże w całej Grecji są niezwykle urozmaicone: wąskie, szerokie, piaszczyste, kamieniste, przygotowane dla turystów, bądź całkowicie dziewicze. Każda jest inna.
Ciekawostką w Grecji jest to, iż każda plaża ma swoją nazwę. W każdej miejscowości wystarczy wyjść z hotelu czy kwatery, aby dosłownie po kilku, kilkunastu metrach znaleźć drogowskazy, prowadzące nas do plaży. Czasami warto wybrać się w okolice mniej oblegane przez turystów, aby nacieszyć wzrok plażami wśród skał, o czystej, zielononiebieskiej wodzie, gdzie możemy być zupełnie sami. Jedna z takich plaż w Falasarna zdobyła w 2002 r. miano najlepszej plaży europejskiej.
Komunikacja
Miasto posiada bardzo dobrą komunikację z pozostałymi największymi ośrodkami Krety - Rethymnonem i Heraklionem, a także mniejszymi miasteczkami i wioskami położonymi wzdłuż wybrzeża. Można tam również wynająć samochód. Lotnisko znajduje sie w odległości 14 km od centrum miasta.
Klimat
Lato na Krecie trwa najdłużej w całej Grecji. Można się tam opalać i kąpać w morzu od maja do października. Wszystko za sprawa łączącego się w tym miejscu klimatu śródziemnomorskiego, kontynentalnego i afrykańskiego. Latem temperatury sięgają 40 stopni Celsjusza. Opady są bardzo rzadkie. W sierpniu wyspę często nawiedza silny północny wiatr (meltemi), który obniża wilgotność i ułatwia znoszenie dotkliwych upałów. Średnie temperatury w zimie wynoszą 13 - 16 stopni Celsjusza. Wtedy też intensywnie pada deszcz. Śnieg jest raczej rzadkością.