Mauretania

Mauretania to kraj dla wytrwałych i odważnych. Suchy, pustynny krajobraz, wysokie temperatury, nie najniższe koszty utrzymania, często słabo zaopatrzone sklepy oraz mała ilość hoteli i udogodnień dla podróżnych zniechęcają wielu turystów do odwiedzenia tego państwa. Jednak wizyta w Mauretanii to szansa na przeżycie wyjątkowych przygód i przede wszystkim możliwość bezpośredniego zetknięcia się ze specyficzną kulturą i przestrzenią - z prawdziwym Czarnym Kontynentem. Każdy, kto fascynuje się Afryką, przeżyje tu niezapomniane wakacje. Mauretania to również dobre miejsce dla miłośników plaż i aktywnego wypoczynku: wody Oceanu Atlantyckiego przyciągają nurków i surferów, a wymagające trasy prowadzące przez wydmy i pustynie - kierowców samochodów terenowych (do niedawna przez Mauretanię przebiegała trasa rajdu Paryż - Dakar).

Położenie, ukształtowanie powierzchni

      Mauretania znajduje się w północno - zachodniej Afryce. Sąsiaduje z Saharą Zachodnią, Algierią, Mali i Senegalem. Od zachodu kraj ten oblewany jest wodami Oceanu Atlantyckiego - linia brzegowa wynosi ok. 1200km. Administracyjnie państwo podzielone jest na 12 głównych regionów i 1 dystrykt stołeczny (ze stolicą Nawakszut).
      Większość obszaru Mauretanii stanowią pustynie i półpustynie. W środkowej części kraju dominują pisaki Sahary, wydmy i kamienie, gdzieniegdzie natkniemy się na zamieszkiwane stale oazy. Na południu typowa jest roślinność stepowa (rosną tam przede wszystkim baobaby, akacje i palmy daktylowe; ze zwierząt spotkamy głównie antylopy, krokodyle, lwy senegalskie i słonie afrykańskie, a na pustyniach żmije, węże i skorpiony). Wybrzeże jest nizinne. W głębi kraju rozciąga się płaskowyż Adrar. Najwyższym szczytem jest Kēdia d'Idjil mający 915m n.p.m. Przez terytorium Mauretanii, tuż przy granicy z Senegalem, przebiega rzeka Senegal - jest jedyną rzeką w kraju, która nie wysycha. W pozostałych rejonach tworzą się podczas opadów nieliczne rzeki okresowe.

Klimat

      W Mauretanii panuje klimat zwrotnikowy kontynentalny skrajnie suchy. Na południu, ze względu na napływające tam masy wilgotnego powietrza znad Zatoki Gwinejskiej, klimat określa się jako podrównikowy suchy. W całym kraju często występują długotrwałe i męczące susze, częściej pada jedynie właśnie na południu. Zimą jest najchłodniej - średnie temperatury wahają się wtedy między 15 a 20°C. Latem kreski termometru wskazują powyżej 30°C. Różnice temperatur pomiędzy dniem i nocą są często znaczne, zwłaszcza w głębi pustyni. Z tego powodu warto pamiętać o zabraniu cieplejszego swetra, a także chusty pozwalającej uchronić twarz przed intensywnym słońcem oraz często zdarzającymi się pylistymi wiatrami i burzami piaskowymi. Najczęściej pada jesienią, ale i wtedy deszcze nie utrudniają w znaczny sposób podróżowania po kraju.

Pokaż cały opis

      Ciężko w zasadzie mówić w odniesieniu do Mauretanii o typowym sezonie turystycznym - kraj ten nie jest odwiedzany przez tłumy podróżnych o żadnej porze roku ze względu na trudne warunki klimatyczne i słabo rozwiniętą bazę noclegową. Jedynym kryterium w przypadku podejmowania decyzji o wyjeździe są więc indywidualne preferencje dotyczące pogody. Najlepsza pogoda sprzyjająca zwiedzaniu Mauretanii panuje zimą, ale niektórzy turyści decydują się na podróż także jesienią.

Historia

      Pierwsi ludzie zamieszkiwali tereny współczesnej Mauretanii już w paleolicie. Od III tysiąclecia p.n.e. osiedlały się tutaj plemiona berberskie. W VIII wieku pojawili się Arabowie wraz ze swoją kulturą i nową religią, islamem. Między XI a XII wiekiem w Mauretanii panowała berberyjska dynastia Almorawidów, która stworzyła silne i rozległe państwo. Kraj Almorawidów stopniowo jednak słabł, aż w XVII wieku część jego ziem znalazła się pod kontrolą Maroka. Mauretania przez wiele wieków była spornym punktem w kolonizacyjnej polityce państw takich jak Portugalia, Hiszpania, Wielka Brytania i Francja. Od początku XIX wieku niemal w całości podlegała Francji (od 1903 roku nazywana była protektoratem francuskim, a od 1920 roku kolonią). Niepodległość kraj zdobył w 1960 roku. Znaczące daty w historii państwa to również lata 1978, 1979, 1984 i 2009 kiedy dochodziło do kolejnych zamachów stanu i zmiany władzy. Dziś prezydentem jest Muhammad uld Abd al-Aziz. W Mauretanii ciągle trwają konflikty między ludnością murzyńską (która jest w mniejszości) a arabsko - berberską.

Atrakcje turystyczne

      Nawakszut (Nouakchott), stolica Mauretanii, leży na wybrzeżu w odległości ok. 4km od Oceanu Atlantyckiego. Nie ma tu zbyt wielu zabytków ani jakiś szczególnie ciekawych miejsc, podróżni traktują to miasto raczej jako przystanek w drodze w pozostałe rejony kraju. W Nawakszut przeważają niskie budynki, w starszej dzielnicy są to tradycyjne gliniane domy, ale na wielu ulicach spotkamy też bardziej nowoczesne siedziby urzędów i banków oraz wille. Warto wybrać się do Muzeum Narodowego. W pobliżu portu znajdują się liczne stoiska targowe ze świeżymi rybami oraz punkty gastronomiczne ze smacznym jedzeniem. W mieście wypocząć można na piaszczystej plaży. Często odwiedzanym przez turystów miastem jest Nawazibu (Nouadhibou) leżący przy przejściu granicznym z Saharą Zachodnią. W porcie, w jego nieużywanej części, ciekawy widok stanowią niszczejące, stare statki. Miejsce to nazywane jest cmentarzyskiem statków. Pomiędzy Nawakszut i Nawazibu wzdłuż wybrzeża rozciąga się liczący 12 000 km² Park Narodowy Banc d’Arguin. Wpisany jest na listę światowego dziedzictwa UNESCO ze względu na wspaniałą faunę i florę. W parku możemy podziwiać wiele gatunków ptaków wędrownych i ich stanowiska lęgowe - to prawdziwy raj dla miłośników ornitologii. Do parku należy również pobliska wysepka Arkin z XVII - wiecznym fortem holenderskim.
      Atar jest jednym z najpopularniejszych, wśród podróżnych, miast Mauretanii. Samo Atar może nie jest bardzo interesujące, ale stanowi świetną bazę wypadową do okolicznych oaz i urządzania wycieczek na Saharę. Na pustyni można spróbować przejażdżki na wielbłądach, spędzić noc w namiotach z koczowniczymi plemionami albo poszaleć po wydmach samochodami terenowymi. W pobliżu Atar znajdują się dwie historyczne osady zakładane w oazach (tzw. ksar) wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO: Waden i Szinkit. Ksar Wadan (Ouadane) założony został w 1147 roku, współcześnie podziwiać można tam pozostałości zabudowań i palmy. W nowszej części ksar Szinkit (Chinguetti) możemy poszukać noclegu, a w starszej - zobaczyć meczet, bibliotekę ze średniowiecznymi zwojami Koranu oraz datowane na XIII wiek gliniane domy. W regionie Tankat znajduje się ksar Tiszit (Tichitt), którego początki sięgają XI wieku. Zobaczymy tam tradycyjne budynki wiejskie i gaje palmy daktylowej. Ostatnią zabytkową oazą w Mauretanii jest usytuowane w regionie Haud asz-Szarki miasto Walata (Oualata). Zarówno Tiszit, jak i Walada, widnieją na liście światowego dziedzictwa UNESCO.
      Na południu kraju w regionie Al - Asaba warto zajrzeć do stanowisk archeologicznych obejmujących średniowieczne miasto Kumbi Saleh (dziś leży ono w obszarze miasta Kifa). Kumbi Saleh było kiedyś było stolicą Imperium Ghany.
      Niezapomnianym przeżyciem będzie również wizyta w wioskach i osadach rozrzuconych po całej Mauretanii. Są one zazwyczaj ubogie, a ludzie żyją w nich bardzo biednie. Tubylcy są jednak gościnni i przyjaźnie nastawieni do turystów. Odwiedzenie mauretańskich wiosek to niepowtarzalna szansa, by poznać ich tradycję i spróbować oryginalnych potraw. Jeśli nam się poszczęści, będziemy świadkami improwizowanych wieczorami tańców i śpiewów. W sklepach z pamiątkami i na licznych straganach kupimy kolorowe chusty, lokalne ubiory (suknie, męskie szaty, turbany, luźne spodnie), a także fajki, maski i czajniczki do przyrządzania herbaty według tradycyjnej receptury.

Noclegi

      Baza turystyczna w kraju jest bardzo słabo rozwinięta. Nieliczne hotele znajdują się tylko w większych miastach. W kraju funkcjonują schroniska i campingi, także w oazach. W zależności od miejsca i cen, pokoje reprezentują różne standardy. Noc można spędzić w klimatyzowanych pomieszczeniach, choć częściej wyposażone są jedynie w wiatrak. Nie wszędzie znajdują się nad łóżkami moskitiery, a w kranie czasami leci jedynie ciepła woda, co przy panujących temperaturach może nie być przyjemnym doświadczeniem. Noclegu można również szukać w domach u tubylców albo zatrzymywać się na pojedyncze noce w przydrożnych wiatach albo na pustyni.

Kuchnia

      Kuchnia mauretańska to połączenie smaków arabskich i afrykańskich. Można zaobserwować duże wpływy tradycji kulinarnej z Senegalu. Jada się głównie mięso kozie i jagnięce. Przygotowuje się na różne sposoby (piecze, gotuje) i podaje z rożnymi dodatkami (z ryżem, kaszą kuskus, daktylami, makaronem). Najpopularniejszym daniem jest meszui, czyli mięso kozie opiekane nad ogniskiem. Jada się także dania przygotowywane z mięsa wielbłąda, choć są one najdroższe. Potrawy często polewa się ostrym sosem mafe. Na wybrzeżu można spróbować ryb i owoców morza. W Mauretanii pija się bardzo dużo mocnej herbaty z pianką, która świetnie gasi pragnienie.

Informacje praktyczne

      Mauretania zamieszkiwana jest przez około 3 mln ludzi, z czego większość to ludność pochodzenia arabskiego - Maurowie. Mieszkają tam także ludy Murzyńskie (głównie Wolof, Tukulor, Soninke i Fulbe). Religią dominującą jest islam, przestrzega się tu ściśle postu w czasie ramanadu (nie należy wtedy jeść, pić ani palić w ciągu dnia). Kobiety powinny pamiętać w miejscach publicznych o skromniejszych strojach, źle jest także widziane, żeby pojawiały się na ulicy same, bez towarzystwa mężczyzn. Podczas podróży autobusami musimy być przygotowani na ponadprogramowe postoje w czasie godziny modlitwy - pojazdy są wtedy zatrzymywane, a ludzie wychodzą na zewnątrz, by dokonać rytuału obowiązkowego dla każdego muzułmanina.
      Językiem najczęściej słyszanym w Mauretanii, mającym jednocześnie status języka urzędowego, jest arabski dialekt hassanija. Wielu mieszkańców posługuje się też francuskim. Angielski usłyszymy praktycznie jedynie w popularniejszych hotelach albo w rozmowach z obcokrajowcami.
      Walutą obowiązującą na terenie kraju jest ouguiya. Pieniądze wymienić można w bankach, kantorach i hotelach. Ze względu na bardzo ograniczoną ilość bankomatów (do niedawna w kraju bankomaty nie funkcjonowały w ogóle) koniecznie należy wziąć ze sobą gotówkę - najwygodniej euro.
      Przed wyjazdem do Mauretanii nie ma obowiązkowych szczepień. Zaleca się jednak szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B, żółtej febrze, błonicy, tężcowi, polio, durowi brzusznemu i wściekliźnie. Należy być świadomym zagrożenia malarią (na południu), a także zarażenia się amebą, cholerą czy trądem. Na miejscu pijmy wyłączenie przegotowaną lub butelkowaną wodę oraz jedźmy umyte warzywa i owoce. Ze względu na wysokie temperatury, zwracajmy także uwagę na odpowiednie przechowywanie żywności (zwłaszcza produktów mniej trwałych, takich jak mięso czy jajka).
      Jeśli planujemy w Mauretanii poruszać się samochodem, wymagane jest posiadanie międzynarodowego prawa jazdy i ubezpieczenia pojazdu. Odradza się podróżowanie nocą, na drogach nie ma oświetlenia. Dużym utrudnieniem są pozbawione świateł pojazdy tubylców, dzieci wałęsające się nieśpiesznie i bez celu po drogach oraz… wielbłądy, które często postanawiają uciąć sobie drzemkę na środku ulicy. Kraj jest stosunkowo bezpieczny, ale należy pamiętać o bezwzględnym zakazie zbaczania z głównej trasy jadąc wzdłuż granicy z Saharą Zachodnią, gdyż tamte tereny niemal w całości pokryte są minami. Zapomnieć o tym nie pozwalają nieprzyjemne pozostałości po spalonych samochodach, które dość często można spotkać podróżując w tamtym rejonie. Bezpieczne drogi oznaczone są zazwyczaj ustawionymi specjalnie kopczykami kamieni.

Wizy, dojazd i poruszanie się po kraju

      Polacy przybywający do Mauretanii potrzebują wizy. Dokument ten zdobędziemy w ambasadach Mauretanii (w Polsce nie ma ambasady Mauretanii, najbliższe znajdują się Berlinie, Paryżu i Moskwie). Wizy wydaje także ambasada w Rabacie, stolicy Maroka i ambasada w Senegalu. Zdarza się, że zdobycie niezbędnych dokumentów możliwe jest na granicy z Saharą Zachodnią i w Nawakszut - nie jest to jednak regułą. Wiza ważna jest przez 30 dni z możliwością przedłużenia. Przy wjeździe należy zdeklarować, jaką kwotę pieniędzy mamy przy sobie. Nie można wwozić wieprzowiny i alkoholu (ze względów religijnych). Na miejscu nie ma obowiązku meldunkowego.
      Drogą lądową dostaniemy się do Mauretanii z Sahary Zachodniej, Senegalu i Mali, nie ma natomiast przejścia na granicy z Algierią. W Nawakszut funkcjonuje międzynarodowe lotnisko, na które z Europy dolecimy tylko z Brukseli i Paryża. Samolotem do Mauretanii dostaniemy się także m.in. z Maroka i Tunezji.
      Transport publiczny w Mauretanii może dostarczyć niezapomnianych wrażeń i stać się jednym z bardziej wyrazistych wspomnień z podróży po kraju. Pomiędzy miastami nie kursują autobusy, najpopularniejsze są minibusy i samochody typu pick-up. Oba wymienione środki transportu są zazwyczaj niewygodne i zatłoczone. W czasie jazdy czasem zdarzają się wśród turystów, nieprzyzwyczajonych do wysokich temperatur i trudnych warunków, przypadki przegrzania organizmu. Odradza się autostop - na niektórych trasach samochody jeżdżą rzadko, niemal zawsze tubylcy żądają zapłaty. Wzdłuż granicy z Saharą Zachodnią biegnie jedyna linia kolejowa w Mauretanii. Jeździ nią pociąg (najdłuższy na świecie, ma 150 wagonów - ok. 2,5 km) przewożący rudy żelaza. Kursuje między kopalnią w Zuaret a leżącym nad morzem Nawazibu. W niektóre dni dołączany jest do niego jeden wagon osobowy. Można wykupić bilet upoważniający do podróży, choć nie jest zagwarantowane, iż znajdziemy miejsce. Powszechnie przyjętym i akceptowanym zwyczajem jest darmowy przejazd węglarką (konieczna jest chusta przeciw kurzowi, folie ochraniające przed brudem, sweter na zimne noce pustynne, zapasy wody i dużo, dużo wytrwałości). Warto zastanowić się nad przyjazdem do Mauretanii własnym samochodem - znacznie ułatwi to podróż, pozwoli uniknąć długiego czekania na publiczne połączenia na mniej popularnych trasach i ciągłego targowania się z miejscowymi o ceny przejazdu. Konieczny jest jednak napęd na cztery koła - bez tego samochód w Mauretanii raczej nam się nie przyda. Na miejscu istnieje także możliwość wypożyczenia samochodów terenowych.