Wyspa Santorini (Thira) - Grecja
Jedno z najbardziej malowniczych miejsc w
Grecji, położone w centrum Morza Egejskiego, 220 km od
Aten i 112 km na północ od
Krety. Diament archipelagu
Cyklad, słynący z tarasowych miasteczek, niekończących się
plaż, krystalicznie czystego morza, antycznych zabytków i gościnności mieszkańców, a także lokalnych tradycji i wspaniałych potraw. Dla
turystów – miejsce zaskakująco egzotyczne, bajecznie romantyczne, niepowtarzalne i piękne, o czym pisał już Herodot, nazywając wyspę –
Kalliste, czyli "najpiękniejsza". Natomiast nazwa "
Santoryn", jaką zaczęto później określać tę
wyspę, pochodzi z XIII w. od imienia św. Ireny (Saint Irene).
Santorini stanowi krawędź zatopionego wulkanu, którego wybuch przed 1600 r. p. n. e. ukształtował wyspę. Większość jej terenu zapadła się w morze, pozostawiając wąski półksiężyc lądu oraz kilka malutkich
wysepek pośrodku wielkiej otchłani morskiej. Jedna strona owego półksiężyca to opadający delikatnie ku morzu brzeg z kilkoma
plażami, zaś drugą stanowi strome urwisko, gigantyczna, wulkaniczna kaldera z czarnych i czerwonych skał. Na zboczach kaldery usytuowały się pełne biało-niebieskich domków i kościółków, malowniczo położone miasteczka, które nadają wyjątkowości temu miejscu, kontrastując z wielokolorowymi klifami i plażami wysypanymi czarnym żwirem.
Niezwykła urokliwość przyrody i architektury pozwoliła wyspie stać się jednym z najatrakcyjniejszych miejsc świata na zorganizowanie bajkowego ślubu. W tym "raju dla zakochanych", w każdym tygodniu
sezonu letniego, zawieranych jest kilkadziesiąt małżeństw. Należy też wspomnieć, że bardzo gościnni mieszkańcy
Santorini, mimo ciągłego napływu turystów z całego świata, żyją w zgodzie ze swoją tradycją i dawnymi obyczajami, co czyni to miejsce jeszcze bardziej atrakcyjnym.
Santorini - historia, odkrycia, ciekawostki
Wybuch wulkanu pogrążył w wodach
Morza Egejskiego większą część
wyspy Santorini. Teren ocalały od zatopienia został rozbity na 5 wysp, układających się w pierścień wokół zalanej wodą kaldery. Największą z nich jest
Thira (właściwa), otaczająca kalderę łukiem od północy, wschodu i południa. Na zachodzie leży prawie bezludna
Terassia (Thirassia) oraz malutka, skalista
Aspronissi, a także podobne do niej, znajdujące się w centrum -
Nea Kameni i
Palea.
Według jednej z teorii, wybuch wulkanu i towarzyszące mu trzęsienia ziemi, zniszczyły wspaniałą cywilizację minojską, na znajdującej się niedaleko od Santorini, Krecie.
Na południowych krańcach wyspy, w pobliżu miejscowości Akrotiri, odkopano minojskie miasto ze skwerami, ulicami i dwupiętrowymi budynkami. Znaleziskiem, które wyróżniało się szczególnie, były jedyne w swoim rodzaju freski, przedstawiające wizerunki antylopy, małpy i dam. Można je dziś podziwiać Muzeum Archeologicznym w Atenach.
Dzisiejsze Santorini urzeka przede wszystkim biało-niebieską architekturą miejscowości wkomponowanych w skaliste zbocza, kontrastującą z ciemno szarymi i czerwonymi skałami oraz czarnymi plażami. Te z pozoru złowrogie pejzaże spowodowały, że na temat Santorini powstało wiele mitów i legend. Wierzono na przykład, że wyspę zamieszkują wampiry i złe duchy. Żeby je przepędzić, mieszkańcy Santorini mieli zawieszać przy oknach warkocze czosnku.
Santorini - miejsca i zabytki warte odwiedzenia
Na szczycie stromego klifu, mniej więcej po środku wyspy, znajduje się jej stolica Thira. To niewielkie miasteczko można w pół godziny przejść z jednego końca na drugi. Thira wyróżnia się uroczą, bieloną starówką, jest pełna kościołów z malowanymi na niebiesko kopułami sklepików i tawern.
Najkrótsza droga do miasteczka prowadzi z portu Skala Thira, leżącego u stóp klifu, jednakże trzeba wejść po kilkuset skalnych stopniach. Najprościej i najszybciej można dostać się na górę kolejką górską (szynową). Do portu Skala Thira zawijają już głównie tylko statki wycieczkowe i miejscowe promy. Większość promów dobija do portu Ormos Athinios, leżącego około 10 km na południe od miasta Thira. Stamtąd do stolicy i kilku innych miejscowości w miarę regularnie kursują autobusy.
Stolica wyspy została niemal od podstaw odbudowana po tragicznym trzęsieniu ziemi w 1956 r. Mieszkańcy odbudowali swoje domy i obecnie utrzymują się głównie z turystyki.
W mieście znajduje się Muzeum Archeologiczne i Muzeum Prehistorii, gdzie zgromadzone są zabytki z epoki minojskiej. Warto obejrzeć też dawne fotografie miasta, ryciny i mapy sprzed ostatniego trzęsienia ziemi - wystawione są w Muzeum Megaro Gizi.
W północnej części wyspy, około 12 km od Thiry, znajduje się przepiękna wioska Ia (Oia). Była ona jednym z najważniejszych portów rybackich na Morzu Egejskim, ale recesja gospodarcza, a zwłaszcza trzęsienie ziemi doprowadziło do obniżenia rangi portu. Wiszące na stromym klifie nad kalderą białe domki z błękitnymi oknami i drzwiami, wąskie uliczki, pełne sklepów z pamiątkami, tawern i restauracji, butików artystycznych, budują wspaniałą atmosferę tej miejscowości. Z wioski prowadzi 200 stopni krętych schodków do dwóch małych portów Armeni i Amoudi, pełnych znakomitych tawern rybnych. Znajduje się tu też prawdziwy, płaski deptak, z którego rozciąga się fantastyczna panorama wulkanu i całej wyspy.
Średniowieczna wioska Pirgos jest najwyżej położoną miejscowością w Santorini (30 minut jazdy samochodem od Ia). Idąc w górę jej ulicami trafimy na piękny, obrośnięty drzewami plac i sąsiadujące z nim: kościół, muzeum sztuki bizantyjskiej i hotel Relais et Châteaux. Mieszkańcy przyjeżdżają tu na osiołkach, by sprzedawać pomidory, bób, miód i wino.
Ok. 4 km na południowy wschód od Pirgos znajduje się najwyższa góra wyspy - Profitis Ilias (565 m n. p. m.) - na której stoi prawosławny klasztor o tej samej nazwie, sąsiadujący z wojskową stacją radiolokacyjną. Klasztor słynie z pięknego ogrodu, biblioteki i muzeum sztuki sakralnej, jest otwarty tylko kilka godzin w tygodniu.
Miejscowości Kamari i Perissa stały się już gwarnymi kurortami. Piękna i długa (8 km) plaża koło Perissy urzeka osobliwymi pasami czarnego żwiru. Z obydwu miejscowości można wspiąć się (około godziny drogi) do pobliskich ruin starożytnej Thery. Osada została założona przez Dorów kilka wieków po erupcji wulkanu (IX w. p. n. e.). Zwiedzać można pozostałości agory i teatru z okresu rzymskiego i hellenistycznego. Najciekawszym reliktem przeszłości w Kamari jest bizantyjski kościół Paraghia Episkopi z XI w. Oprócz wielu pubów, kawiarni i restauracji, w kurorcie tym znajduje się też nowoczesne kino na świeżym powietrzu, gdzie wieczorami odbywają się projekcje filmowe i inne imprezy kulturalne.
Na południowym krańcu Santorini znajdują się znakomicie zachowane ruiny minojskiego miasta Akrotiri. Miasto zachowało się w wyjątkowo dobrym stanie, ponieważ wulkan wybuchł w specyficzny sposób, wyrzucając najpierw ogromną ilość białego pumeksu, który spadł na domy i przykrył miasto, tworząc warstwę ochronną przed kolejnym, groźnym wybuchem. Budynki i liczne przedmioty codziennego użytku zostały zakonserwowane przez pumeks i popiół wulkaniczny niczym włoskie Pompeje. W Akrotiri zachowały się wspaniałe freski - piękniejsze od tych na Krecie, naczynia i meble, jednak na razie znajdują się w muzeum w Atenach. Zwiedzanie tego miejsca jest miłym spacerem w odległą przeszłość.
Santorini – magiczne plaże
Większość plaż znajduje się na wschodzie i południu wyspy. Na Santorini próżno jednak szukać "klasycznych" plaż, z białym piaskiem i palmami. Mamy za to do dyspozycji jedyne w swoim rodzaju plaże, które płonąc żarem zachodzącego słońca, zachwycą każdego. Jest Czerwona Plaża (Red Beach), na której ciemnoczerwone skały z wulkanicznej lawy przechodzą w czerń wulkanicznego piasku ukrywającego się pod błękitną wodą. Jest też pięciokilometrowa, czarna plaża, zwana Kamari. Jest na niej wiele hoteli, restauracji, tawern oraz sklepów. Można się także opalać na pozostałych plażach Santorini - cichych i spokojnych Monolithos i Perissa oraz Ammoudi i Armeni. Tajemnicza aura wyspy, niepowtarzalne widoki sprawiają, że zapominamy o codzienności.
Santorini - aktywny wypoczynek i rozrywka
Na Santorini każdy znajdzie coś dla siebie. Zarówno romantycy lubiący długie spacery o zachodzie słońca, jak i osoby preferujące aktywny wypoczynek. Santorini, jako wietrzna wyspa jest rajem dla miłośników sportów wodnych, takich jak: windsurfing, surfing, kite-surfing, żeglarstwo, jet ski, narty wodne, nurkowanie. Na nudę nie będą narzekać również amatorzy fotografii, bowiem wyspa oferuje mnóstwo niepowtarzalnych widoków, które chciałoby się uwiecznić w swej pamięci. Można także wybrać się na rejs statkiem lub katamaranem, albo zażyć odprężającej kąpieli w gorących źródłach na Palea Kameni, zwanej Zatoką Świętego Mikołaja. Znajdzie się też coś dla melomanów, bowiem od kilkunastu lat na wyspie Santorini w miesiącach letnich organizowany jest Festival of Jazz, na który przyjeżdżają znakomici muzycy, reprezentujący różne style tego gatunku.
Santorini - kulinaria, restauracje i tawerny
Odwiedzając Santorini koniecznie trzeba odwiedzić którąś z wielu przytulnych knajpek i skosztować specjałów tutejszej kuchni. Firmową potrawą serwowaną w większości restauracji na wyspie jest sałatka santoryjska. Przypomina powszechnie znaną sałatkę grecką, lecz istotnym szczegółem wyróżniającym ją są małe, słodkie pomidorki, wyhodowane na wulkanicznej, santoryjskiej glebie.
Na Santorini każdego dnia można ponadto skosztować świeżych owoców morza z codziennych połowów, m. in. ośmiornic i kalmarów.
Grzechem byłoby także nie spróbować lokalnego wina. Santorini znane jest przede wszystkim z produkcji win, które robi się z winogron rosnących na niskopiennych winoroślach, które porastają wulkaniczną ziemię wyspy. Najsłynniejsze tutejsze wina to: białe, wytrawne, z aromatem cytrusów i herbaty - Santorini oraz białe, słodkie, z aromatem akacji i róż - Visanto. Należy dodać, że wina te można nabyć jedynie na wyspie, gdyż nie są eksportowane.
Santorini - wycieczki, rejsy
Do dużych atrakcji należy wycieczka łodzią turystyczną, rozpoczynająca się w starym porcie w Thirze. Pierwszym przystankiem jest położona obok Santorini bezludna wyspa wulkaniczna Nea Kameni. Skały wysepki tworzą martwy, księżycowy krajobraz, urozmaicony jedynie placami czerwonych porostów. Siarkowe opary wydobywające się ze skalnych szczelin przypominają, że tutejszy wulkan wciąż żyje. Drugi przystanek to gorące źródła w zatoczce na bliźniaczej wysepce Palea Kameni. Przystanek trzeci to maleńka, ale zamieszkana wysepka Thirassia. Podobnie jak w Thirze, kamienne schody prowadzą z portu na wzgórze do miejscowości Manolas, gdzie można znaleźć tawerny i pokoje do wynajęcia.
Warto też dodać, że między niezwykle atrakcyjnymi turystycznie, dużymi wyspami na trasie: Ateny - Santorini - Naxos - Paros - Mykonos - Ateny kursują potężne promy Blue Star Ferries.
Santorini - wakacje, transport, noclegi
Wyspy mają świetne lotnicze i morskie połączenie z Grecją kontynentalną i większymi miastami w Europie.
Do Grecji można także dotrzeć autokarem, najczęściej wybierane trasy prowadzi przez Rumunię i Bułgarię lub przez Włochy (następnie promem do Grecji). Dojazd zajmuje ok. 45 godzin. Obok normalnych promów kursują dwukrotnie szybsze, ale też nieco droższe, pasażerskie katamarany. Bilet warto zarezerwować z wyprzedzeniem.
Samą wyspę Santorini można zwiedzać autem, w porcie Thira znajduje się wypożyczalnia samochodów. Istnieje również możliwość wynajęcia skuterów lub rowerów.
Na wyspie wczasowiczom oferuje się duży wybór miejsc noclegowych: w apartamentach prywatnych, kwaterach prywatnych oraz w hotelach o średnim oraz wysokim standardzie, w bardzo atrakcyjnych cenach.
Należy wspomnieć, że pokoje w budynkach położonych na wewnętrznym zboczu półksiężycowej wyspy - z widokiem na kalderę - są droższe. Jednak gra jest warta świeczki, z uwagi na zniewalające piękno tego krajobrazu.
Santorini - pogoda
Grecja leży w strefie klimatu podzwrotnikowego śródziemnomorskiego. Charakterystyczne dla tego klimatu jest długie, gorące i suche lato oraz łagodna, wilgotna zima. Morze Egejskie wywiera łagodzący wpływ na temperaturę na wyspach.
W Grecji Środkowej i Południowej średnia temperatura wynosi od 8-10oC zimą, do 27-28oC latem. Na najbardziej wysuniętych na południe wyspach, zimy są jeszcze łagodniejsze (13oC), a lata gorętsze (29oC). Średnia roczna temperatura na tych wyspach przekracza 19oC.
W akwenie Morza Egejskiego latem wieje "meltemi" zwany też przez Greków "etezja" (gr. etesiae). Jest to charakterystyczny dla tego regionu łagodny, suchy wiatr, wiejący regularnie każdego roku w porze ciepłej (od czerwca do października) z północy lub północnego wschodu. Wiatr ten ma "chłodzące" działanie w czasie upalnego w tym regionie lata. Obniżając wilgotność powietrza, poprawia widoczność na morzu. Konsekwencją wiatru jest także powstawanie dość wysokich fal, co jest niewątpliwą atrakcją turystyczną, z uwagi na wyśmienite warunki do uprawiania sportów wodnych.