Vela Luka - miejsce, które stało się sławne dzięki pieśniom miłosnymDopiero teraz widzę co znaczy dla mnie
Vela Luka, morze, ty i wspomnienia to mi pozostanie... to słowa piosenki, które rozsławiły Velą Lukę, miejscowość w zachodniej części wyspy
Korčula, która ma powierzchnię 276 kilometrów kwadratowych i jest szóstą co do wielkości wyspą na Adriatyku. Na końcu zatoki znajduje się Vela Luka otoczona licznymi zatoczkami, które są ochroną dla winnic, gajów oliwnych, figowców, jodeł i innych roślin śródziemnomorskich. Zamieszkuje ją około 5000 obywateli i jest drugą co do wielkości miejscowością na wyspach Adriatyku, a jej położenie daje jej miano jednego z najlepiej osłoniętych portów środkowego Adriatyku i dlatego jest bezpiecznym miejscem do kotwiczenia i przyjemnym miejscem dla żeglarzy.
Jako miejscowość Velą Lukę zaczęto tworzyć dopiero pod koniec XVIII wieku.
W Centrum kultury znajdującym się w dawnej rezydencji letniej Kasztel, znajduje się cenny prehistoryczny zbiór archeologiczny z pobliskiego znaleziska neolitycznego i lokalizacji rzymskich, jest tu również zbiór sztuki współczesnej artystów krajowych i zagranicznych.
Na południowym zboczu góry Pinski rat odktyte zostało znalezisko archeologiczne Vela jaskinia, które świadczy o obecności człowieka na tym terenie w czasach prehistorycznych (około 3200 lat przed naszą Erą). Sprzed wejścia do jaskini rozciąga się widok na prawie wszystkie części zatoki veloluckiej, zachodni początek Blatskiego polja i otwarte morze od strony wyspy Vis, Sveti Andrija, Biševo oraz Sušac i Lastovo. Z pobliskich wzniesień przy ładnej pogodzie widoczne są wysepki Palagruža i po drugiej, południowej stronie części
Hvaru, Pelješca i szczyty góry Biokovo.
W średniowieczu Vela Luka to były tereny gdzie książęta Korčuli i tutejsza szlachta budowała swoje rezydencje letnie i kasztele. Vela Luka to miejsce gdzie do dziś żywa jest tradycja klap (utworów wokalnych), miejsce o ciekawym i bogatym dziedzictwie. Veloluckie kulturalno-rozrywkowe lato pod nazwą Luško Lito tradycyjnie się zaczyna 24 czerwca na dzień św. Jana od regaty łodzi napędzanych wiosłami z zatoki Gradina do centrum miejscowości. W programie, który trwa do początku września, odbywa się wiele imprez kulturalnorozrywkowych, z których wyszczególniamy występy grupy ludowej Kumpanija, która wykonuje dawne veloluckie tańce i turnieje rycerskie, wieczory rybackie, wieczory oliw z oliwek, wieczory teatralne i wieczory muzyki klasycznej. Turyści przyjeżdżający do Velej Luki obowiązkowo muszą odwiedzić wysepki Ošjak i Proizd. Pierwsza znajduje się na samym środku wejścia do zatoki veloluckiej i jest cały porośnięty gęstym lasem jodłowym, w którym znajdują się szlaki prowadzące do ciekawych miejsc, gdzie można się opalać i kąpać. Na zachodniej stronie wyspy znajduje się piękna i ciekawa jaskinie otoczona skałami i morzem. Ošjak został nazwany wyspa miłości.
Trochę większa wyspa Prozid oddalona jest od centrum miejscowości o około pół godziny łodzią, podbija serce pięknymi, naturalnymi plażami w schowanych zatokach, turkusowoniebieskim morzem i zapachem sosen i soli.
Szczególnie wyróżniane są trzy plaże znane jako Bili Bocim w północnej części wyspy, z których rozciąga się widok na sąsiedni Hvar i otwarte morze. Trzy lata temu Proizd został uznany za plażę roku nad chorwackim Adriatykiem.
W Velej Luce znajdują się hotele Adria, Posejdon i Dalmacja oraz pensjonat Jadran, w prywatnych kwaterach oferowane są pokoje, apartamenty i domy letniskowe, jest tu również kemping Mindel, gdzie można zakwaterować około 200 osób, oddalony jest pięć kilometrów od centrum miejscowości. We współczesnym uzdrowisku Kalos wykonywane są różne zabiegi rehabilitacyjne i zapobiegawcze oraz oferowane są programy wellness.
Źródło: CNTB