Stroje Chorwackie

Chorwackie stroje narodowe to tradycyjny ubiór noszony przez ludność mieszkającą w Chorwacji, w Bośni i Hercegowinie oraz w Serbii. W dzisiejszych czasach większość Chorwatów ubiera się w stylu zachodnim. Obecnie stroje ludowe podziwiać można na imprezach i regionalnych uroczystościach, między innymi na festiwalach etnicznych, podczas świąt religijnych, na weselach lub w zespołach tanecznych tańczących tradycyjne chorwackie kolo.
W Chorwacji, w każdym regionie społeczność ubiera się inaczej. Wpływ na to ma położenie geograficzne danego rejonu, jego klimat oraz wpływ innych sąsiadujących z nim krajów, takich jak: Austria, Węgry, Niemcy, Włochy i Turcja. Stroje różnią się od siebie stylem, materiałem, kolorem, kształtem i formą.

Ogólnokrajowy strój ludowy w Chorwacji

W Chorwacji podstawowym strojem u kobiet jest biała sukienka, bluzka (kosulja) i halka (skutici). Według swojego uznania panie zakładają dodatkowo: spódnice (Kotula), dekoracyjną kurtkę (paletun lub koret), fartuch (ogmjac), szalik (ubrsac), chustę lub szal. Elementy te zwykle są ozdobione motywami z zwierząt lub kwiatów. Haft na ubraniach jest bardzo skomplikowany i najczęściej ma kolor czerwony, niebieski, złoty lub czarny.
W Chorwacji tradycyjne kobiety noszą biżuterię złotą lub srebną, koraliki i perełki. Najczęstszym uczesaniem wśród panien to jeden lub dwa warkocze, które wiązane są czerwonymi wstążkami. Kobiety zamężne noszą na głowach jedwabne chustki. Najbardziej charakterystycznym obuwiem wśród kobiet to sandały (opanci).
W Chorwacji narodowy strój mężczyzn składa się z luźnych, szerokich spodni (Gace sivkoke) i koszuli. Są one głównie koloru czarnego lub białego. Mężczyzna czasem nosi ozdobną kamizelkę (jacerma). Panowie zawsze na głowach noszą czapkę, jednak w zależności od regionu ma ona inny kształt. Najbardziej znaną jest caplika, głównie noszona w rejonie Lika. Mężczyźni najczęściej noszą zakryte buty i sandały. Ze względu na pogodę i region w którym żyją panowie noszą futra, peleryny i płaszcze.

Stroje Chorwackie – region Slawonii i Baranya

Slawonia i Baranya znajdują się w wschodniej części Chorwacji. Styl w jaki mieszkańcy się ubierają nazywa się Panonii. W Slawonii stroje są bardzo urozmaicone, zdobione kolorowymi kwiatami. Odzież głównie pochodzi z jedwabiu i z wełny. Ubrania zdobione są haftami, wstążkami, kokardami i koronkami. Kobieta w tym regionie nosi biżuterię srebną, złotą, bursztynową lub z pereł. Sukienki są przeważnie jasne, ubrane w kolory takie jak: złoty, czerwony, niebieski, biały i czarny. Bluzki mają frędzle, a rękawy przypominają kształtem skrzydła.
Mężczyźni w tym regionie noszą koszule, spodnie, grube płaszcze i kamizelki zdobione pięknymi haftami.

Stroje Chorwackie – region Posavina i Podravina

Posavina i Podravina leżą w północnej i północno - wschodniej Chorwacji. Mimo, że styl ubioru tutejszych mieszkańców również pochodzi od Panonii, to w przeciwieństwie do kostiumów z Slawonii są one bardzo ubogie i proste. Ubiór w Posavinie składa się z czarnych spodni, białych bluzek i spódnic. Kobiety swój strój ozdabiają jedynie jedwabnymi szalami w kolorze niebieskim lub czerwonym.
Charakterystyczną częścią stroju mężczyzn są czarne koszule i kapelusze.
W Podravinie stroje mieszkańców również są proste, jednakże ludność zdobi je w piękne hafty i kolorowe fartuszki.

Stroje Chorwackie – region Medjimurje, Zagorje i Zagrzeb

Medimurje, Zagorje i Zagrzeb leżą w północnej części Chorwacji. Białe szaty są typowe dla tych regionów, jednak różnią się od siebie dodatkami. Na przykład w regionie Zagorje oprócz biały najbardziej popularnym kolorem jest czerwony. W tych barwach mieszkańcy mają fartuchy, koszule i hafty. Kobiety tu noszą kolorowe chusty i szale.
W tym rejonie u mężczyzn bardzo ważnym elementem stroju są czapki, które występują w dwóch formach: tradycyjnej Panonii hat, który jest czarny w kształcie kopuły i filc box-hat.

Stroje Chorwackie – region Istria

Na półwyspie Istria na tutejsze stroje ma wielki wpływ, styl przychodzący z wybrzeża. Klimat jest tu śródziemnomorski, tak więc ciepły. Stroje mężczyzn są zwykle niebieskie, brązowe lub białe. Składają się ze spodni sięgających do kostki, koszuli, kamizelki i skóry. Bluzy noszone są z krótkim i długim rękawem. Dodatki stanowią szerokie jedwabne pasy, czerwone lub czarne czapki, a tradycyjnym obuwiem jest opanci.
Kobiety na wybrzeżu noszą białe bluzki z szerokimi rękawami, które wyszywane są jedwabiem lub koronka. Spódniczki i sukienki również są zdobione. Kobiety okrywają ramiona szalami zwanymi oplece, a na szyjach najczęściej wiszą piękne kolorowe, szklane paciorki.

Stroje Chorwackie – region Lika

Lika leży w pobliżu Bośni i Hercegowiny. Ze względu na historię tego regionu stroje mają charakter wojskowy. Innym elementem, który ma wpływ na wygląd tutejszych strojów jest obecna tu hodowla owiec. Dzięki wełnie ludność ubiera się w ciepłe futra i płaszcze. Kobiety w tym rejonie noszą spódnice do kostek i białe bluzki. Typowe kolory strojów to: brązowy i czarny. Mężatki noszą niebieskie suknie i fartuchy, panny zaś białe. Kobiety okrywają swoje głowy haftowanymi chustami.
Mężczyźni ubierają się w proste spodnie, lnianą koszulę i wełnianą lub skórzaną kamizelkę. Zimą zakładają czarne lub niebieskie płaszcze, pochodzące z futra barana. Pasy okalające biodra używane były kiedyś do przechowywania broni i mieczy.

Stroje Chorwackie – region Dalmacji

Dalmacja to duży region, leżący nad Adriatykiem. Strój reprezentowany przez ten region pochodzi z małej miejscowości Vrlika. Do dziś mieszkają tu ludzie, którzy przestrzegają swojej tradycji.
Charakterystycznym elementem ubioru u mężczyzny jest skórzany pas zakładany na ciemne spodnie, z których zwisają taśmy w kolorach czerwonym, niebieskim lub zielonym. Pas ten kiedyś służył do noszenia broni. Koszule są długie, również zakończone frędzlami. Oprócz tego mężczyźni zakładają pięknie zdobione złotymi i czerwonymi haftami kamizelki.
Strój kobiety składa się z białej bluzki, spódnicy, z zdobionych barwnych fartuchów i z czerwonej kamizelki ze złotymi szwami. Biżuteria składa się z koralików i srebnych monet, które zdobią cały strój.
Charakterystycznym elementem ubioru w tym regionie są czerwone czapki czuł bunkier( bareta).

Stroje Chorwackie region Wyspy

Na Chorwackich wyspach istnieje styl całkiem odrębny od stroju w Dalmacji, czy na Istrii, a to ze względu na ich izolacje od siebie.
Strój ludowy z wyspy Pay pochodzi już z XV wieku. U kobiet charakteryzuje się bogatą koronką w przedniej części bluzki i na chustach oraz pięknym, białym diademem. Panie noszą bluzki z długim rękawem i spódnice w kolorze złota lub czerwieni. Pas zwykle przepasany jest czerwonym szalem.
Mężczyźni noszą koszule, na nich kamizelki, dopasowane spodnie z czerwoną chustą w talii. Na głowach zakładają kapelusze.
Niezależnie w jakim regionie powstały stroje ludowe, każdy wyrabiano ręcznie, z naturalnych materiałów. Ich zdobienia zależały od umiejętności, wyobraźni i majątku rodziny. Są do tej pory miejsca, gdzie mieszkańcy z dumą ubierają się w swój narodowy strój. Jednakże, tak jak w Polsce, tych miejsc jest coraz mniej, i powoli te piękne ubiory odchodzą w nie pamięć.