Śląsk – kraina spod znaku czarnego orła – to region niezwykle różnorodny pod względem krajobrazu, folkloru, gwar i architektury. Dawniej dzielił się na Śląsk Górny ze stolicą w
Opolu i Śląsk Dolny ze stolicą we
Wrocławiu. Inny podział wyszczególniał część górną (
Opole), środkową (
Wrocław) i dolną (
Legnica). Najdalej na południe leży Śląsk Cieszyński należący po części do
Polski,
Czech i
Słowacji.
Dużym atutem
Śląska jest to, że wciąż pozostaje odkryty w bardzo niewielkim procencie. Mnóstwo tu pięknych miasteczek i wsi leżących poza głównymi szlakami, wśród wzgórz, pól lub lasów, gdzie dociera mało kto, a które swoimi zabytkami nie ustępują najbardziej znanym miejscowościom regionu.
Historia, regionu
Historia Śląska wpleciona jest w dzieje głównie trzech narodów:
polskiego,
czeskiego i
niemieckiego. W dawnych czasach na ziemiach tych mieszały się plemiona
czeskie,
polskie, morawskie i
serbskie (łużyckie). Z czasem zaczęło przybywać
Niemców – najpierw w miastach, potem także na wsiach i dzisiaj ślady obecności
niemieckiej znaleźć można tu niemal na każdym kroku.
Zabytki
Śląsk to jeden z najbogatszych w zabytki regionów
Polski. Główne ich skupiska to miasta takie jak
Wrocław (zabudowa Ostrowa Tumskiego, katedra, późnogotycki ratusz), Opole (wieża zamkowa, wzgórze uniwersyteckie, katedra, ratusz, skansen w Bierkowicach),
Brzeg (zamek Piastów Śląskich, gotycki kościół w Małujowicach), Legnica (zamek książąt legnickich, Muzeum Miedzi),
Świdnica (Kościół Pokoju z XVII w. - na liście UNESCO, podobnie jak kościół w
Jaworze), oraz miasta Śląska katowickiego –
Gliwice,
Katowice,
Mikołów.
Wpływ kultury niemieckiej na Śląsku ujawnia się m. in. w liczbie zamków i pałaców, które zbudowano od czasów średniowiecza do w. XIX. Najstarsze z nich to zamki piastowskie (Legnica, Wrocław,
Namysłów, Brzeg, Opole,
Oleśnica,
Otmuchów, Gliwice,
Bolków,
Sobieszów i inne). Późniejsze twierdze i rezydencje budowała już szlachta śląska lub napływowa, niemiecka. Najsłynniejsze tego typu budowle znajdują się w
Książu i
Mosznej koło
Opola. Z czasów średniowiecza przetrwały też liczne obwarowania miejskie (
Głubczyce,
Głuchołazy,
Grodków,
Byczyna,
Paczków,
Dzierżoniów), z późniejszych – twierdze takie jak te w
Kłodzku,
Nysie,
Srebrnej Górze i
Koźlu. Warto wybrać się też na
wyprawę w poszukiwaniu śladów cystersów. Istnieje nawet specjalnie wytyczony szlak wiodący przez dawne miejscowości cysterskie. Znajdują się na nim m.in.: Henryków, Ząbkowice Śląskie, Lubiąż, Rudy Raciborskie, Jemielnica i Borki Wielkie koło
Olesna.
Drogi, transport
Śląsk posiada dość dobrze rozwiniętą sieć dróg. Głównym szlakiem komunikacyjnym jest autostrada A4, biegnąca równolegle do drogi nr 94 i łącząca przede wszystkim Wrocław z Katowicami i Krakowem. Z racji przygranicznego położenia Śląska wiele tutejszych dróg ma znaczenie ponadregionalne.
Festiwale
Śląsk specjalizuje się w festiwalach muzycznych. W Katowicach odbywa się Rawa Blues Festival (X), w Opolu Festiwal Polskiej Piosenki (VI), w Mysłowicach OFF Festival (w tym roku w Katowicach), we Wrocławiu Wratislavia Cantans (IV - X), w Dusznikach Festiwal Chopinowski (VIII), a w Świdnicy Festiwal Bachowski. Na Śląsku odbywa się też wiele nietypowych imprez – np. Targi Chleba w Jaworze (IX), Mistrzostwa Polski w Płukaniu Złota w Złotoryi (V), Mistrzostwa Tragarzy Lektyk w Kowarach (VIII).
Pogoda i temperatura
Pod względem pogody wyjątkowy jest przede wszystkim Dolny Śląsk, gdzie panuje ciepły, bardziej atlantycki klimat. To tutaj znajduje się najsłoneczniejsze polskie miasto – a jest nim Legnica.
Noclegi
Najwięcej turystów odwiedza Dolny Śląsk i tam baza noclegowa oferuje szersze spectrum możliwości. Górny Śląsk wciąż czeka na prawdziwe odkrycie i docenienie, ale i tutaj poziom hoteli i pensjonatów jest wysoki.
Wakacje, wypoczynek
Wypoczynek na Śląsku to przede wszystkim wędrówki po górach – po Sudetach i Beskidach – i jazda na rowerze (szczególnie w Sudetach). W Sudety przyciąga szczególnie ich najwyższy szczyt – Śnieżka (1602 m n. p. m.), Park Narodowy Gór Stołowych, Kotlina Kłodzka z górującym nad nią masywem Śnieżnika (1424 m n. p. m.) i piękne uzdrowiska na czele z Karpaczem, Szklarską Porębą i Dusznikami. W Beskidy jeździ się raczej zimą – na narty, ale i latem mają dużo do zaoferowania.