Rwanda, a właściwie Republika Rwandy, to niewielki kraj, położony w centrum
Afryki pomiędzy
Kongiem a
Tanzanią. Ze względu na ukształtowanie terenu Rwanda jest nazywana
Krajem Tysiąca Wzgórz lub – nieco przewrotnie – Szwajcarią Afryki. W różnych publikacjach można spotkać dwie wersje pisowni nazwy tego kraju – Rwanda oraz Ruanda. Zgodnie z polskimi standardami, obowiązująca jest zawsze wersja podawana przez Komisję Standaryzacji Nazw, zgodnie, z którą prawidłowa pisownia to Rwanda.
Historia
Tereny Rwandy są zamieszkiwane przez trzy, przybyłe po sobie, plemiona. Jako pierwszy na rwandyjskie ziemie przybył w VI w. n. e. lud Twa, trudniący się myślistwem. Następnie, aż do X wieku n. e. miał miejsce napływ kolejnego plemienia – Hutu, trudniącego się rolnictwem. Kolejne stulecia to trwające do XIII wieku migracje pasterzy z ludu Tutsi, którzy okazali się zdolnymi administratorami. Stopniowo Tutsi zaczęli dominować nad pozostałymi plemionami, wprowadzając swoje prawa i zwyczaje, jednocześnie przejmując dorobek kulturowy od znacznie bardziej rozwiniętego
plemienia Hutu. Wzrost znaczenia
ludu Tutsi zaowocował przejęciem przez nich w XVI wieku władzy nad terytorium współczesnej Rwandy. Dominacja Tutsi trwała aż do połowy XX wieku.
W wyniku kolonizacji
Afryki w 1885 roku tereny Rwandy zostały zaliczone do
niemieckiej strefy wpływów, co zaowocowało szybkim podbojem kraju przez
Niemców i wcieleniem go do
Niemieckiej Afryki Wschodniej (obejmującej w znacznej części tereny współczesnej
Tanzanii). Kolonizatorzy nie rządzili jednak bezpośrednio. Do nadzoru nad kolonią delegowano maksymalnie 5 urzędników i 166 żołnierzy. Administrację oparto na ludzie Tutsi. W wyniku I Wojny Światowej tereny Rwandy zajęli
Belgowie. Aby ułatwić sobie nadzór nad kolonią, Belgowie zaczęli rozgrywać animozje pomiędzy zamieszkującymi Rwandę plemionami, podkreślając odrębność każdego z nich i wyraźnie faworyzując plemię Tutsi. W 1959 roku doszło do wojny domowej, z której zwycięsko wyszedł lud Hutu, przejmując wszelkie stanowiska i marginalizując znaczenie Tutsi.
W 1962 Rwanda uzyskała niepodległość. Kolejne lata to czas krwawych prób odzyskania przez Tutsi wpływów i znaczenia, kończących się z reguły masakrami ludności tego plemienia. Znaczna liczba Tutsi emigruje, tworząc za granicą Rwandyjski Front Patriotyczny. W Rwandzie dochodzi również do przewrotu wojskowego, w wyniku, którego, przy zachowaniu pozorów demokracji, dyktatorską władzę zdobywa przedstawiciel Hutu, generał Juvénal Habyarimana, kontynuujący politykę represjonowania Tutsi.
W rezultacie wielowiekowych animozji Rwanda stała się w 1996 roku miejscem ludobójstwa, przeprowadzanego z niesłychanym okrucieństwem i na masową skalę przez plemię Hutu, obawiające się odbudowania przez Tutsi swojej dawnej pozycji. Bezprecedensowe wydarzenia wymusiły reakcję społeczności międzynarodowej. Po wymuszeniu przez siły międzynarodowe względnego spokoju, nastąpiła trwająca do dnia dzisiejszego odbudowa kraju. Dzięki zaangażowaniu władz Rwandy pod koniec lat ’90 XX wieku rozpoczął się dość dynamiczny rozwój tego kraju. Zwieńczeniem tych działań stało się przyjęcie Rwandy – w 2009 roku – do Brytyjskiej Wspólnoty Narodów.
Atrakcje
Miejscami wartymi odwiedzenia są trzy rwandyjskie parki narodowe. Pierwszy z nich, Park Narodowy Wulkanów, obejmuje pięć z ośmiu stożków wulkanicznych, wchodzących w skład pasma górskiego Wirunga. Góry Wirunga zyskały światową sławę dzięki Dianie Fossey, która poświęciła 18 lat na badanie życia goryli górskich. Ostatnia enklawa tych niezwykle rzadkich naczelnych znajduje się właśnie na terenie parku narodowego. Wzniesione z inicjatywy Diany Fossey Karisoke Research Center, – czyli w rzeczywistości kilka zagubionych w górach chat – dostarczyło badaczom przyrody wiele niezwykłych i unikalnych danych na temat zwyczajów i trybu życia największych małp świata.
Diana Fossey była jednak nie tylko badaczką, ale również aktywistką, próbującą zmobilizować światowe media i opinię publiczną do działań, mających ochronić goryle górskie przed kłusownikami. W 1985 roku badaczka została zamordowana przez nieznanych sprawców. Jako najbardziej prawdopodobny motyw uznano zemstę kłusowników. Zlecenie morderstwa przypisuje się Protais Zigiranyirazo, który dekadę później, podczas masakry ludności Tutsi, zdobył ponurą sławę zbrodniarza, organizującego szwadrony śmierci. Na podstawie pamiętnika Diany Fossey został nakręcony film "Goryle we mgle" - zdobywca Złotego Globu i pięciu nominacji do Oscara.
Drugim parkiem narodowym jest Park Narodowy Lasu Nyungwe. Jego obszar obejmuje około 970 kilometrów kwadratowych pierwotnego lasu deszczowego. Atrakcją parku są znajdujące się na jego terenie najdalsze z dotychczas odkrytych źródła Nilu. Początek najdłuższej rzece świata daje niewielki strumień, przechodzący następnie w rzekę Kagerę, która wpadając do Jeziora Wiktorii wypływa z niego pod postacią Nilu Wiktorii. Tereny te stały się w 1993 roku świadkiem wyczynu polskich kajakarzy, którym udało się pokonać kajakami znaczący odcinek górnego biegu Nilu.
Ostatnim z parków narodowych Rwandy jest Park Narodowy Akagera. Jego atrakcją są liczne wodospady oraz niesłychana bioróżnorodność. Można tam podziwiać przedstawicieli wielu afrykańskich gatunków, m.in. hipopotamy, bawoły, lwy, hieny, zebry, różne rodzaje antylop i wiele gatunków małp. Teren parku jest dostępny dla turystów tylko w porze suchej, przypadającej na lato. W czasie pory deszczowej grunt rozmaka do tego stopnia, że przejazd samochodem terenowym staje się niemożliwy.
Informacje praktyczne
Główną atrakcją tego kraju są parki narodowe. Stolica kraju – Kigali – zapewnia dostęp do międzynarodowego portu lotniczego, umożliwiającego dogodną komunikację z resztą świata. Sama stolica to kilkusettysięczne, gęsto zabudowane niskimi budynkami miasto, nieposiadające istotnych z punktu widzenia turystyki atrakcji.
Optymalnym czasem na urlop w Rwandzie jest lato – przerwa pomiędzy porami deszczowymi. Wiosenna pora deszczowa to czas długich deszczy, w miesiącach jesiennych występuje pora deszczy krótkich – niespodziewanych, kilkunastominutowych, niezwykle gwałtownych ulew.
Skupisko dobrej klasy hoteli i ośrodków wypoczynkowych odpowiednich na wakacje w tropikach znajduje się w okolicach miasta Gisenyi nad jeziorem Kiwu, otoczonym przez piękne, piaszczyste plaże. Językiem urzędowym w Rwandzie jest m.in. angielski, znaczna część mieszkańców Rwandy zna również język francuski.