Historia
Historia wybrzeża Morza Bałtyckiego to dzieje ludów i krajów różniących się od siebie pod wieloma względami. W średniowieczu panami na Morzu Bałtyckim byli wikingowie - skandynawscy żeglarze-wojownicy. Później do dużego znaczenia doszły miasta zrzeszone w Hanzie, przez pewien czas należały tam praktycznie wszystkie ważniejsze nadbałtyckie ośrodki miejskie. Od XVI do XVIII wieku
Morze Bałtyckie był areną zmagań między dużymi państwami -
Szwecją, Rzeczpospolitą Obojga Narodów i
Rosją. Obecnie na szczęście o tych zmaganiach pamiętają głównie historycy. Nadbałtyckie kraje starają się ze sobą współpracować. W 1990 roku z inicjatywy
Polski i
Szwecji powstała Rada Państw Morza Bałtyckiego, organizacja międzynarodowa zrzeszająca wszystkie kraje położone nad tym akwenem.
Kuchnia
Kuchnie krajów
skandynawskich niewiele się od siebie różnią.
Duńczycy i
Szwedzi preferują ryby i ziemniaki. Popularną duńską potrawą są biksemad, czyli smażone ziemniaki, cebula i mięso, oraz Flackesteg, pieczeń schabowa ze słoniną, do której podaje się (oczywiście) ziemniaki smażone z cukrem. Szwedzi z kolei chętnie jedzą Surströmming, czyli kiszony śledź. Będąc w
Finlandii, można mieć pewność, że w któreś z restauracji poczęstują nas mięsem z renifera (duszonym lub smażonym), zupą łososiową i puddingiem z malin i czarnych jagód.
W menu
Estończyków także przeważają ryby. Ich sztandarowe dania to "czarny pudding" (kaszanka z kapustą i ziemniakami) oraz sernik z kminkiem i solą. Na
Łotwie też, co zrozumiałe, menu zdominowane jest przez ryby. Z potraw popularnością cieszą się smażona golonka wieprzowa i galareta wieprzowa, do której można sobie wziąć piwo Aldaris. W
litewskiej kuchni przeważają ziemniaki i mięso. Z ulubionych potraw
Litwinów warto skosztować kartaczy
litewskich zwanych cepelinami, robionych z ziemniaków, mięsa, cebulki i przypraw.
W kuchni pomorskiej, wprawdzie polskiej, ale mającej swoją specyfikę, dominują ryby (np. hylang opiekany z cebulą - śledź po kaszubsku, węgorz wędzony po kaszubsku, śledź pomorski solony z beczki w zalewie słodko-kwaśnej). Z regionalnych specjałów można polecić kaszubską jajecznicę na węgorzu.
Niemcy, żyjący nad Bałtykiem, też preferują ryby. Mieszkańcy Meklemburgii często jadają ziemniaki, kapustę, grzyby i fasolę.
Sport i rozrywka
Wakacje nad Morzem Bałtyckim to okazja do uprawiania sportów wodnych, jak nurkowanie, surfing, windsurfing, kitesurfing i narty wodne. Przykładowo, w Danii warto surfować jesienią, kiedy zmieniają się fronty atmosferyczne.
Na wyposażenia domków letnistkowych w Finlandii często są łodzie wiosłowe. Latem warto przejechać się na Festiwal Słowian i Wikingów, organizowany zawsze w pierwszy weekend sierpnia na wyspie Ostrów Recławski w Wolinie.
Noclegi
Wypoczywając na Morzem Bałtyckim można skorzystać z różnorodnej oferty noclegowej. Można wybrać hotele nad morzem, ale także domki letniskowe czy domki nad morzem. Innych turystów mogą zainteresować pensjonaty albo kwatery prywatne. W każdym razie nie brakuje możliwości, by tanio zafundować sobie pokój z widokiem na morze.
Zabytki
W miastach położonych nad Morzem Bałtyckim wręcz roi się od zabytków i praktycznie każde z nich jest pod tym względem na swój sposób wyjątkowe.
W szwedzkim Göteborgu warto przejść się na reprezentacyjny plac Götaplatsen oraz wybrać się do Muzeum Archeologiczno-Historycznego, gdzie niegdyś mieściła się siedziba Kompanii Wschodnioindyjskiej. Do bardziej znanych zabytków Sztokholmu zaliczają się: katedra św. Mikołaja (Storkyrkan) i Zamek Królewski (Kungliga Slottet).
W duńskim Aarhus nie sposób nie zwrócić uwagi na gotycką katedrę oraz na liczne muzea. Szczególnie interesujące wydaje się Vikingemuseet, czyli Muzeum Wikingów.
Symbolem Helsinek z kolei jest neoklasycystyczna katedra. Będąc w fińskiej stolicy, warto zobaczyć też Suomenlinna, dosłownie Twierdzę Szwedzką, położoną na sześciu wyspach. Dawniej miała chronić miasto przed wrogami, dziś skutecznie przyciąga turystów.
Największym portem położonym nad Bałtykiem jest rosyjski Petersburg. Spośród zabytków koniecznie trzeba zobaczyć Sobór Zmartwychwstania Pańskiego, narewski łuk triumfalny oraz największe rosyjskie muzeum Ermitaż (dawny Pałac Zimowy), gdzie znajdują się m.in. dzieła Leonarda da Vinci i Rembrandta.
Tallin, stolica Estonii i znany port położony nad Bałtykiem, stała się popularnym celem turystów od momentu wejścia krajów bałtyckich do Unii Europejskiej. Z zabytków przeważają te o charakterze sakralnym. Najstarsze wzniesienio jako świątynie katolickie, ale część z nich przejęli później protestanci lub prawosławni.
W litewskiej Kłajpedzie można zobaczyć ruiny krzyżackiego zamku z czasów średniowiecza.
Bogatą paletą zabytków dysponuje Gdańsk - wystarczy odnotować Ratusz Głównego Miasta, Dwór Artusa, Dom Uphagenów, Wielki Młyn, kościół św. Katarzyny i średniowieczna Bazylicka Mariacka Wniebowzięcia NMP.
W niemieckiej Lubece panuje duże stężenie średniowiecznych zabytków, zwłaszcza wież kościelnych. Kiedyś Lubekę określano mianem "Miasta siedmiu wież". Z budowli sakralnych warto zobaczyć Katedrę i Kościół Mariacki, kościoły św. Piotra, św. Jakuba i św. Idziego. Lubeckie Stare Miasto już w 1987 roku zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Z kolei w Schwerinie, także położonym w Niemczech, nie sposób ominąć tamtejszego przepysznego zamku (Schwerin Schloss). Jest to siedziba miejscowego parlamentu, a także - podobno - mieszkanie sympatycznego duszka Petermännchena.
Atrakcje turystyczne
Prawdopodobnie najpopularniejszym celem turystów w Sztokholmie jest skansen (wraz z ogrodem zoologicznym) usytuowany na wyspie Djurgården. Na obiekt składa się około 140 budynków, z których najstarszy ma około 600 lat.
W Göteborgu znajduje się największy szwedzki lunapark Liseberg oraz bulwar Kungsportsavenyn (Aleja Bramy Królewskiej, w skrócie Avenyn), usiany sklepami, restauracjami i kawiarniami. Z innych interesujących budowli w tym szwedzkim mieście warto odnotować wieżę widokową Göteborgsutkiken oraz miejscową operę - Göteborg Opera House.
Również w Helsinkach można przejść się z dziećmi (albo nawet niekoniecznie z dziećmi) do wesołego miasteczka Linnanmäki.
W Rydze polskich turystów może zainteresować ichniejszy Pałac Kultury i Nauki (obecnie Wieżowiec Akademii Nauk Łotwy), wzniesiony mniej więcej w tym czasie, co warszawski (ryski budowano w latach 1952-1958, do użytku oddano w 1960).
W litewskiej Nidzie, położonej niedaleko Kłajpedy, znajduje się dom Tomasza Manna (obecnie muzeum poświęcone temu pisarzowi) oraz Galeria Bursztynu, gdzie można zaopatrzyć się w jantar.
Ogromne wrażenie na przyjezdnych robi Petersburg, przepyszne miasto założone przez cara Piotra Wielkiego, osadzone na czterdziestu wyspach połączonych trzystoma mostami zwane - jak najbardziej zasłużenie - Wenecją Północy. Latem, mniej więcej od połowy czerwca do początku lipca, to czas tzw. białych nocy, kiedy słońce nie zachodzi nad miastem.
W Wolinie od 2008 roku można zwiedzać średniowieczny skansen, przypominający o czasach, kiedy ta wyspa była siedzibą groźnych wikingów. W Świnoujściu znajduje się park zdrojowy, którego początki sięgają XIX wieku.
Pogoda
Tereny okalające Morze Bałtyckie znajdują się w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego przejściowego (np. południowa Finlandia) albo w strefie klimatu umiarkowanego typu morskiego (np. Dania, północna Polska).
Plaże
Im dalej na południe, tym cieplej, dlategeo dla plażowiczów, którzy chcą spędzić wczasy nad Morzem Bałtyckim, najlepszym rozwiązaniem jest skorzystanie z oferty krajowej. W 2010 roku Błękitną Flagą, oznaczającą kąpielska o najwyższych światowych standardach, uhonorowano plaże m.in. w Gdańsku-Stogach, Kołobrzegu, Mrzeżynie, Sopocie-Kamiennym Potoku, Świnoujściu i Ustroniu Morskim.
Nie oznacza to, że w innych nadbałtyckich krajach nie ma plaż. Najdłuższą estońską plażą jest Pärnu, która rozciąga się na długości około jednego kilometra. Będąc w litewskiej Kłajpedzie, koniecznie trzeba się przejść Mierzeją Kurońską, gdzie nie brak wspaniałych plaż.
Sporą popularnością cieszy się Heidkarte, nadbałtycka plaża, położona w niemieckim kraju związkowym Szlezwik-Holsztyn.
Oczywiście, plaże warto zobaczyć nie tylko latem, ale także zimą. Największe wrażenie o tej porze roku robią te położone na terenie Szwecji.