Park Narodowy Lovćen

Park Narodowy Lovćen utworzony w 1952 roku, zajmuje 6400 ha powierzchni tego niewielkiego państwa na półwyspie Bałkańskim. Historyczne i kulturowe czynniki zdecydowały o tym, że uznano Lovcen za park narodowy. Został ustanowiony w celu ochrony góry Lovcen - góry dla Czarnogórców szczególnej. Najwyższym szczytem jest niedostępny dla turystów Štirovnik (1749 m n.p.m.), położony na terenie wojskowym. Za to można, a nawet trzeba wejść na drugi co do wielkości szczyt, Jezerski vrh (1660 m n.p.m.), gdzie znajduje się mauzoleum Njegoša. Ze szczytu rozpościera się piękny widok na park, a także na Zatokę Kotorską.

Dla mieszkańców Czarnogóry Lovcen jest tym, czym Olimp dla Greków. Jazda serpentynami Lovcen może przyprawić o zawrót głowy. Niektórzy mówią, że w pogodny dzień można zobaczyć z Lovcen Włochy. Na szczycie Lovcenu znajduje się wybudowane w latach 1951-1974 mauzoleum największego czarnogórskiego poety i władcy - Petara II Petrovica Njegosa. Na szczyt można wjechać samochodem, znajduje się tam również restauracja. Do budowy mauzoleum użyto ogromnych granitowych bloków skalnych, które mozolnie trzeba było dostarczyć na sam szczyt Lovcenu wynoszący się 1654 m n.p.m. Ze szczytu rozpościera się piękny widok na park, a także na Zatokę Kotorską. Sama góra Lovcen natomiast wznosi się nad starożytnym miastem Kotorem oraz zatoką Boka, a według niektórych z jej szczytu w pogodny dzień można dostrzec Półwysep Apeniński. Różnorakie formy skalne sprawiają wrażenie niezwykłej kamienistej pustyni porosłej karłowatymi krzewami.

W parku znaleźć można wiele leczniczych roślin czy grzybów. Przeważają lasy bukowe oraz sosny. Na obszarze Parku Narodowego Lovćen znajduje się dużo ciekawych, typowych dla krasu zjawisk geomorfologicznych: jaskiń, kotlin, zapadlisk, zagłębień. Występuje tu 1158 gatunków roślin chronionych, w tym cztery endemiczne. Na terenie tym jest niewiele wód powierzchniowych, ponieważ potoki i rzeki wpływają wprost pod ziemię. W październiku wszelka liściasta roślinność nabiera intensywnej czerwonej barwy, przywodząc nam w pewnym stopniu na myśl „polską złotą jesień”. Różnorakie formy skalne sprawiają wrażenie niezwykłej kamienistej pustyni porosłej karłowatymi krzewami. Lovćen, a szczególnie charakterystyczny Jezerski vrh, jest widoczny niemal z każdego zakątka Boki Kotorskiej.

Na terenie parku znajduje się wiele domów zbudowanych z wapiennych kamieni. Są to tzw. katuni („katun” to słowo pochodzenia iliryjskiego oznaczające „wieś”), zazwyczaj należące do jednej rodziny, letnie siedziby pasterskie złożone z kilku kamiennych kolib. Możliwości poruszania się po Parku Narodowym Lovćen są ze względu na niewielką liczbę szlaków dość ograniczone.

Miejscem, które warto odwiedzić w okolicy to m.in. szlak pieszy w miejscowości Ivanovich Koritach. Jest to krótka trasa spacerowa (ok. 3 godz.), biegnąca przez kilka ciekawych punktów widokowych. Trasa pokonuje odległość ok. 12 km, przy różnicy wzniesień wynoszącej 240 m. Na końcu trasy znajduje się Mauzoleum Njegoša stojące na miejscu małej cerkwi zbudowanej w 1845 r. na życzenie samego Njegoša, który pragnął, by po śmierci w niej go pochowano. Przed wejściem do mauzoleum stoi monumentalny, wykuty z czarnego marmuru pomnik Czarnogórek - kariatyd strzegących grobu władyki. Wewnątrz znajduje się pomnik siedzącego z książką na kolanach Njegoša - filozofa. Natomiast w podziemnej krypcie, 4 m pod pomnikiem, spoczywa sam władyka.

W obrębie Parku znajduje się miasto Cetinje dawna stolica Czarnogóry. Jest tu wiele śladów po dawnej świetności miasta w tym po wielu ambasadach, które się tu mieściły np. Austro-Wegier, Francji, Rosji, Anglii, Grecji, Serbii. W tutejszych monastyrach znajdują się między innymi pierwsze drukowane księgi Słowian południowych z 1493 roku oraz co bardzo ważne dla wielu Chrześcijan relikwia, prawica Jana Chrzciciela.