Matala to malownicze miasteczko na południowym wybrzeżu największej greckiej
wyspy -
Krety. Lazurowe
wody, zadziwiające klify, piękne piaszczyste
plaże ze skalnymi grotami, pełniącymi w starożytności rolę grobowców, to najbardziej charakterystyczne cechy regionu Matali. W latach 60-tych i 70-tych Matala była ulubionym miejscem hipisów (byli tu m. in. Joni Mitchell, Cat Stevens i Bob Dylan), którzy pomieszkiwali w tych właśnie jaskiniach. Dziś tutejsze bary i tawerny kuszą tradycyjną
grecką kuchnią, nocne kluby zapewniają dobrą zabawę, a sklepy z pamiątkami przyciągają uwagę swoją różnorodnością oraz intensywnością barw greckich suvenirów. Piękna
pogoda i malownicze zachody słońca dodają
wyspie uroku i sprawiają, że jest ona bardzo chętnie wybierana przez polskich turystów. Mówi się nawet, że "nikt nie wraca z
Krety rozczarowany".
Historia, legendy
Matala ma bogatą
historię, urozmaiconą wieloma legendami dotyczącymi całej wyspy. Według Homera to właśnie tu rozbił się statek męża Heleny, Menelaosa, powracającego spod Troi. Groty Matali powstały w okresie neolitu tzw. młodsza epoka kamienia. Od I do II wieku n. e. były wykorzystywane jako katakumby, gdzie chowano zmarłych. Jedna z nich nazywana jest "Brutospeliana", ponieważ według legendy często odwiedzał ją rzymski generał Brutus. Miasto w starożytności było portem państwa Gortyny. Matala pozostała rybacką wioską jeszcze do poł. XX wieku. Obecnie miasto żyje głównie z
turystyki. W tętniącym życiem centrum powstaje wiele nowoczesnych
hoteli i
apartamentów, a
oferta turystyczna jest coraz ciekawsza.
Plaże, wypoczynek
Największą atrakcją
plaż Matali i jej regionu są oczywiści otwarte dla zwiedzających
groty. Plaże Matali w sezonie są dosyć tłoczne, jednak codziennie wypływają stąd
łodzie wycieczkowe na leżącą w zatoce
wyspę Paksimadia, gdzie z dala od zgiełku można zażywać niezapomnianych kąpieli wodnych. W okolicy miasta również jest kilka odosobnionych plaż np. w zatoce Kaloi Limenes. Błękit wody i ciepłe promienie słoneczne sprawiają, że Matala jest idealnym miejscem na
wypoczynek.
Wczasy, wycieczki, przewodnik
Matala leży blisko popularnych miasteczek turystycznych, do których warto wybrać się na pieszą wycieczkę, m. in.: minojskie Kommos, gdzie obecnie prowadzone są wykopaliska, Samarii i Feston. Pozostałości pałaców i rezydencji z ery minojskiej znajdziemy również w Knossos, Faistos i Agia Triada. W niedalekiej odległości znajduje się Gortyna, miasto zniszczone przez trzęsienie ziemi, z licznymi pozostałościami kultury rzymskiej.
Wyprawa do Knossos, jest lekcją powtórzeniową z mitów greckich. To tu znajduje się legendarny pałac króla Minosa, a niegdyś stał tu również labirynt zbudowany dla jego syna Minotaura – pół byka, pół człowieka. Dziś niestety można obejrzeć jedynie rekonstrukcję labiryntu Dedala. W pobliżu pałacu znajdują się: najstarsza na świecie Droga Królewska, zrekonstruowane wille minojskie, Mały Pałac, dom Wielkiego Kapłana oraz Willa Królewska. Warto zwiedzić również Muzeum Historyczne, gdzie prezentowane są skarby okresu minojskiego, m. in. ceramika, broń, freski, malowidła i sarkofagi.
Blisko Knossos położony jest Heraklion, będący stolicą Krety oraz największym miastem na wyspie (liczy ok. 100 tys. mieszkańców). Największą atrakcją dość nowoczesnego Heraklionu jest Muzeum Archeologiczne, skupiające najciekawsze zbiory z całej wyspy, oraz mury wzniesione przez Wenecjan, kolekcje ikon w kościołach i mauzoleum autora "Greka Zorby".
Miłośnikom wycieczek pieszych i przyrody z pewnością spodoba się wyprawa najdłuższym w Europie wąwozem. Wąwóz Samaria, mający 18 km długości, zadziwia i inspiruje swoim majestatem i nieokiełznaną przyrodą. Znajduje się on w Parku Narodowym w Górach Białych (Lefka Ori) i oprócz licznych gatunków roślin, występują tu m. in. chronione kozice Kri-Kri. Wytrwali mają szansę dotarcia do najwęższego miejsca zwanego Żelazną Bramą lub Stalowymi Wrotami.
Dużo doznań dostarczają również rejsy stateczkami wycieczkowymi na inne wyspy. Wyprawy te są wprawdzie dość kosztowne, ale niesamowite widoki i uroki zachowanej na odległych wysepkach tradycji, rekompensują wszystkie koszty. Najbardziej znane są rejsy do sławnego Santorini, gdzie znajdują się często ukazywane na pocztówkach śnieżno białe domki z niebieskimi kopułami i tarasami pełnymi kwiatów o słodkiej woni. Atrakcyjną wyspą jest również niezamieszkała Gramvousa, gdyż na jej szczycie roztacza się przepiękny widok, m. in. na ruiny weneckiego zamku z 1579 r.
Położenie Matali w południowo-centralnej części Krety, sprawia, że nie koniecznie trzeba ograniczać się jedynie do zwiedzania jej regionu. Liczącą zaledwie 200 km długości Kretę można z łatwością zwiedzić całą samochodem. Wśród urokliwych, choć nieco bardziej odległych miast są m. in. Chania, Rethymnon, Agios Nicolaos i Sitia.
Sporty wodne, atrakcje
Miłośnicy sportów wodnych z pewnością nie będą się nudzić. Liczne wypożyczalnie sprzętów oferują przejażdżki na skuterach i nartach wodnych, pływanie na bananie, skoki na paralotni i spadochronie. Około 10 km na południe od Hersonissos znajduje się park wodny Aqua Splash, będący ulubionym miejscem rozrywek dla dzieci.
Rozrywka
Na Krecie odbywa się bardzo dużo imprez kulturalnych i festiwali, najczęściej związanych z lokalnymi świętami np. w czerwcu Festiwal Wina w Rethymnonie, a w II poł. Lipca w Ogrodach Publicznych Adeliaos Kampos, latem Festiwal Iraklioński, w połowie sierpnia Festiwal Rodzynek w Sitii, a w październiku Festiwal Kasztanów w Elos. Wśród festiwali najbardziej znany jest Kreta Arena w Hersonissos, czyli festiwal muzyki techno.
Pogoda
Klimat Krety jest określany jako najzdrowszy w całej Europie. Stykają się tu klimaty śródziemnomorski, kontynentalny i afrykański. Dzięki temu na Krecie jest najdłuższe lato w całej Grecji a klimat sprzyja udanemu wypoczynkowi! Od czerwca do września w rejonie Matali panują prawdziwe upały. W dzień temperatura wynosi 28-30oC, a w nocy 18-21oC. Poza sezonem (maj, październik) analogicznie 23-24oC i 14-18oC. Temperatura wody sprzyja licznym kąpielom – w sezonie letnim wynosi ona 23-26oC, a w maju i październiku 23-24oC. Dzień na Krecie jest dosyć długi, w sezonie jest ok. 12 godzin słonecznych.
Kuchnia
Liczne tawerny i restauracje oferują smakowite dania kreteńskie w bardzo przystępnych cenach. Według licznych badań medycznych diety mieszkańcy Krety żyją dłużej i są zdrowsi, dlatego też uważa się, że kreteńska dieta jest najzdrowsza spośród wszystkich europejskich kuchni. Do tradycyjnych potraw należą: horiatiki (sałatka z pomidorów, cebuli, ogórka, oliwek i sera fety), dolmadakija (ryż zawijany w liście winogron lub kwiaty cukini) oraz fasulada (zupa fasolowa). Gospodarze na znak gościnności witają wchodzących szklanką wody.
Ciekawoski
Kanadyjska piosenkarka Joni Mitchell pod wpływem przeżyć doznanych wśród hippisów uwieczniła Matalę w swoim songu Carey z roku 1971.