Libia, a właściwie Wielka Arabska Libijska Dżamahirijja Ludowo - Socjalistyczna, to państwo w
Afryce Północnej, położone na wybrzeżu Morza Śródziemnego nad Zatoką Wielka Syrta. Libia ma wszelkie atuty –
plaże i zabytki, dzięki którym mogłaby być odpowiednikiem
francuskiej Riwery lub
egipskich ośrodków turystycznych, idealnym miejscem, w którym można spędzić
wakacje marzeń. Przeszkodą w rozwoju masowej turystyki w tym kraju okazały się lata izolacji, powodowanej przez nieakceptowane przez społeczność międzynarodową działania
libijskiego przywódcy, Muammara al-Kadafiego.
Historia
Historia Libii sięga 8000 lat przed naszą erą – z tego okresu pochodzą bowiem pierwsze ślady osadnictwa. Udokumentowane dzieje Libii zaczynają się jednak około VII wieku p. n. e., gdy jej tereny stały się celem kolonizacji Fenicjan i
Greków. W I w. p. n. e. tereny Libii zostały opanowane przez
Rzymian. Określono wówczas zasięg krain tworzących Libię. Były to Trypolitania, Cyrenajka oraz Fezzan. Panowanie
rzymskie zainicjowało, trwający niemal 600 lat, okres pokoju i rozwoju gospodarczego, zwłaszcza terenów położonych na wybrzeżu.
Po upadku Cesarstwa
Rzymskiego władzę nad Libią przejęli Wandalowie – jedno z plemion germańskich, które po przewędrowaniu połowy Europy, przedostało się przez Cieśninę Gibraltarską, by w końcu osiąść na terenach dzisiejszej Libii. W wyniku kolejnych podbojów Libia dostała się we władanie Cesarstwa Bizantyjskiego, Arabów, by w XV wieku stać się częścią Imperium Ottomańskiego, pod którego władaniem przetrwała aż do XX wieku. W 1912 roku, po wygranej przez
Włochy wojnie z
Turcją, Trypolitania, Cyrenajka I Fezzan dostały się pod władanie
Włoch. Od tego momentu 3 prowincje zostały scalone w jeden organizm państwowy, tworząc kolonię o nazwie Libia.
W czasie II wojny Światowej na terenach Libii toczyły się zacięte walki pomiędzy wojskami Aliantów i Osi. Brali w nich udział również Polacy, wsławieni m. in. obroną miasta i portu Tobruk. W 1951 roku Libia uzyskała niepodległość, a rządy objął król Muhammad Idris al-Mahdi.
W 1969 roku grupa oficerów dokonała przewrotu, przejmując władzę. Na czele państwa stanął 27 - letni kapitan, Muammar al-Kadafi, który mianował się półkownikiem, a nazwę kraju zmienił na Wielka Arabska Libijska Dżamahirijja Ludowo - Socjalistyczna. W wyniku sankcji międzynarodowych, powodowanych dyktatorską formą rządu oraz powiązaniem władz libijskich z międzynarodowymi organizacjami terrorystycznymi przez wiele lat kraj pozostawał w izolacji. Od końca XX wieku można obserwować stopniowe wyrzekanie się popierania terroryzmu przez Libię, łagodzenie dyktatorskich rządów i stopniowe otwieranie się na świat tego, dotychczas izolowanego, kraju.
Atrakcje
Wiele Libijskich miast zostało wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Ze względu na izolację kraju miejsca te pozostają stosunkowo mało znane, jednocześnie oferując zwiedzającym wyjątkowe atrakcje, związane głównie z architekturą i historią.
Wśród licznych, wartych zobaczenia, miejsc w Libii prym wiedzie Cyrena. To starożytne miasto, położone kilkanaście kilometrów od plaż Morza Śródziemnego, jest miejsce licznych wykopalisk i praca archeologicznych. W czasach antycznych, wraz z pobliskim portem - Apollonią, Cyrena stanowiła ważny ośrodek gospodarczy. Współcześnie można w niej podziwiać ruiny świątyń Apolla, Demeter i Zeusa. Ta ostatnia w znacznej części została zniszczona na rozkaz Muammara al-Kadafiego w 1978 roku. W pobliżu Cyreny znajduje się również doskonale zachowana, bardzo rozległa – ok. 10 km 2 - nekropolia, wyjątkową atrakcją tego miejsca jest również 76 idealnie zachowanych posągów rzymskich. Prace w rejonie Cyreny prowadzili również polscy archeologowie, Zgodnie z tradycją chrześcijan koptyjskich z rejonu Cyreny miał pochodzić św. Marek Ewangelista.
W zachodniej części Libii, w pobliżu granicy z Tunezją, wokół oazy na Saharze powstało miasto Ghadamis. W starożytności był to warowny obóz rzymskich legionistów. Następnie w osadzie zamieszkali Berberowie, których potomkowie żyją w Ghadamis do dnia dzisiejszego. Układ urbanistyczny miasta odzwierciedla lokalne tradycje – każdą z siedmiu wyraźnie oddzielonych dzielnic zamieszkują przedstawiciele siedmiu berberyjskich klanów. Co ciekawe, historyczne zabudowania miasta cieszą się znacznie lepszą opinią od nowych osiedli, doskonale chroniąc przed pustynnym pyłem i wysoką temperaturą.
Kolejnym miejscem z listy UNESCO jest Leptis Magna – jedno z najlepiej zachowanych na świecie miast z czasów Cesarstwa Rzymskiego, położne na wybrzeżu w pobliżu miasta Al - Chums. Ze względu na polityczną izolację Libii miasto nie zostało jeszcze w całości zbadane. Szacuje się, że do tej pory odkryto około 40% historycznej zabudowy. Leptis Magna to prawdziwa perła i obowiązkowy punkt wycieczki dla każdego, kogo choć trochę interesują zabytki starożytności. Wśród licznych historycznych budowli wymienić można kilka łuków triumfalnych różnych cesarzy, doskonale zachowane miejskie łaźnie, teatr, liczne świątynie rzymskich bogów, pochodzące z czasów późniejszych chrześcijańskie bazyliki, plac targowy, starożytny port i fragmenty murów obronnych z bramami. Dodatkową atrakcją jest doskonale zachowane hypocaustum – system centralnego ogrzewania, który z wykorzystaniem gorącego powietrza, tłoczonego za pomocą specjalnych kanałów w podłogach i ścianach, zapewniał komfortową temperaturę podczas chłodniejszych nocy.
Sabrata to następna miejscowość z listy UNESCO. Miasto leży na wybrzeżu, nad piękną plażą, w połowie drogi pomiędzy Trypolisem a Tunezją. Główną atrakcja miasta są zabytki architektoniczne – fenickie i rzymskie, oraz liczne freski i mozaiki pochodzące z różnych epok.
Miejscem, którego nie można pominąć, jest Tadrart Akakus – obszar w pobliżu miasta Ghat, przy granicy z Algierią. Znajdujące się tam dzieła sztuki wyryte lub narysowane na litej skale pochodzą z okresu od 12000 do 100 roku p. n. e. Stanowią wyjątkowy w skali świata przekrój przez dzieje ludzkości, sięgający aż do początków naszej cywilizacji. Treść naskalnych rysunków pozwala na stwierdzenie, że przed tysiącami lat w miejscu Sahary była sawanna, zapewniająca ludziom i licznie występującym zwierzętom dobre warunki do życia.
Informacje praktyczne
Na wybrzeżu Libii panuje klimat śródziemnomorski, z gorącym latem i stosunkowo chłodną zimą. Sporadyczne opady występują głównie od października do marca, natomiast od marca do czerwca często wieje ghibli – gorący, pustynny wiatr, niosący z sobą ogromne ilości uciążliwego pyłu. Libię odwiedzić można tylko w ramach zorganizowanej, grupowej wycieczki lub na podstawie wizy tranzytowej, tak więc wczasy w tym kraju wymagają uprzedniego przygotowania. Nie ma możliwości uzyskania indywidualnej wizy turystycznej. Od 2007 roku konieczna jest również "arabizacja" paszportu – przetłumaczony przez tłumacza przysięgłego tekst w języku arabskim, umieszczany na jednej z pierwszych stron paszportu.
Dla turystów podstawową formą komunikacji są duże, klimatyzowane autobusy. Na krótszych dystansach nie ma problemu ze skorzystaniem z taksówek lub busów. W Libii napięcie w sieci elektrycznej zależy od regionu kraju, o czym warto pamiętać podczas noclegu w hotelu. W Cyrenajce jest to 230V, w rejonie Trypolisu 127V. Najpopularniejszy libijski posiłek to kuskus z dodatkiem warzyw lub mięsa. Co istotne, Libia jest krajem całkowicie bezalkoholowym. Spożywanie, a nawet posiadanie alkoholu jest nielegalne.
Językiem urzędowym jest arabski i większość istotnych z punktu widzenia turysty informacji – szyldy, drogowskazy, opisy – jest podawanych w tym języku. Dość rozpowszechniona jest na szczęście znajomość języka angielskiego.