Izrael

Izrael jest wyjątkowo ciekawym miejscem na spędzenie urlopu - jeśli zdecydujemy się właśnie tam odbyć podróż, z pewnością nie będziemy żałować. To kraj różnorodny zarówno pod względem kulturalnym, jak i geograficznym. W jego granicach spotykają się trzy wielkie religie świata - judaizm, chrześcijaństwo i islam. Każda z nich kultywuje tutaj swoje zwyczaje i tradycje, pielęgnuje pamięć o wielkich wydarzeniach, podkreśla swoją indywidualność i odrębność. Znajdujące się tu święte miejsca przyciągają pielgrzymów z całego świata. Jednak turyści przybywający do Izraela w celach nie - religijnych z pewnością także nie będą rozczarowani. Wizyta tutaj to nie tylko niepowtarzalna okazja do zobaczenia słynnych miejsc opisanych w najważniejszej księdze kultury europejskiej, Biblii, ale również możliwość wypoczynku na pięknych plażach w znanych kurortach i kąpieliskach, a także odbycia wycieczki na pustynię, w góry i do różnych stanowisk archeologicznych.

Położenie i klimat

      Państwo Izraela znajduje się w Azji Zachodniej nad Morzem Śródziemnym w miejscu, w którym Azja sąsiaduje z Afryką. Posiada granicę z Libanem, Syrią, Jordanią i Egiptem. Nie graniczy bezpośrednio z Arabią Saudyjską, tereny obu tych państw dzieli Zatoka Akaba - tym samym, Izrael ma również dostęp do Morza Czerwonego, którego zatoka jest częścią.
      Ukształtowanie powierzchni Izraela jest bardzo różnorodne. Znajduje się tu równina nadbrzeżna, dolina rzeki Jordan z najgłębszą depresją świata (Morze Martwe, 408m p.p.m.), ogromne Jezioro Tyberiadzkie, Wzgórza Golan, łańcuchy górskie Karmelu i Galilei oraz płaskowyż zachodni, który obejmuje pustynię Judzką i pustynię Negew. Również klimat na tych terenach nie jest jednakowy. Przy brzegu morza panuje klimat śródziemnomorski z gorącymi latami i deszczowymi, łagodnymi zimami. W górach możliwe są opady śniegu, jest również zdecydowanie chłodniej. W dolinie Jordanu spotkamy się z upalnym i wilgotnym klimatem tropikalnym. Na wakacje do Izraela można jechać przez cały rok, jednak jeśli planujemy odpoczynek nad Morzem Śródziemnym, najlepiej wybrać się tam wtedy, kiedy jest najcieplej, czyli między kwietniem a listopadem. Co ciekawe, w Morzu Martwym i Czerwonym można kąpać się również kiedy jest chłodniej, nawet zimą; tamtejsze kąpieliska przyjmują turystów o każdej porze roku.

Pokaż cały opis

Historia

      Współczesny Izrael znajduje się na ziemiach, które razem ze starożytną Mezopotamią były jednymi z najstarszych terenów, na których ludzie mieszkali, zakładali osady i miasta oraz tworzyli kulturę. Historia tych terenów nierozerwalnie wiąże się losami narodu żydowskiego - według Tory, jako Ziemia Święta zostały dane Żydom przez Boga. Sama nazwa "Izrael" oznacza "ten, który walczy z Bogiem"; wywodzi się ona ze Starego Testamentu. Pierwsi Izraelici przybyli tutaj w XIII w. p.n.e. W 1030 roku p.n.e. powstało Zjednoczone Królestwo Izraela z królem Saulem na czele. Innymi historycznymi władcami tego państwa był król Dawid i Salomon. O czasach ich rządów oraz o innych istotnych wydarzeniach, które miały miejsce na terenie Izraela, przeczytamy w Biblii. Losy Królestwa Izraela przez cały okres swojego istnienia szargane były konfliktami terytorialnymi, politycznymi i religijnymi. Znajdowało się ono pod panowaniem Asyrii, Babilonii, Persji, Grecji i Rzymu, a Hebrajczycy niejednokrotnie byli prześladowani i ciemiężeni. W latach 66-70 i 132 - 135 wybuchły dwa powstania żydowskie - oba nieudane. W ich rezultacie Żydzi musieli opuścić swoje ziemie i od tej pory żyli w rozproszeniu po całym świecie. Podczas wypraw krzyżowych krzyżowcy założyli tutaj Królestwo Jerozolimskie, które upadło w 1291 roku. Ostatecznie państwo żydowskie mogło zjednoczyć się dopiero po II wojnie światowej - w 1948 roku powstało niepodległe Państwo Izrael. Nie oznaczało to jednak końca sporów - Izrael przez długie lata prowadził wojny z sąsiednimi państwami o terytoria. Współcześnie polityka Izraela utrzymana jest w pokojowych zamiarach, aczkolwiek po dziś dzień istnieją nierozwiązane kwestie.

Atrakcje turystyczne

      W Izraelu najważniejsza jest Jerozolima (Jeruzalem), będąca stolicą kraju. Jej nazwa oznacza "miasto pokoju". To święte miejsce dla wyznawców trzech wspomnianych religii. Stare Miasto zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Otoczone jest XVI wiecznym murem, w którym znajduje się osiem bram (m.in. Brama Heroda, Syjońska, Jafy, Złota). Wszyscy przyjezdni zdążają do Bazyliki Grobu Świętego, której fasada pochodzi z XII wieku; postawiona została w miejscu, w którym według wierzeń, znajdował się grób Chrystusa. Obecnie Grób Chrystusa zlokalizowany jest w centralnej części rotundy krytej kopułą. Znajduje się tam również mała kaplica Kalwaria z Ołtarzem Męki pochodzącym z 1588 roku oraz z Ołtarzem Ukrzyżowania. Przechodząc dalej dojdziemy do Kaplicy Maryi (Chrystus miał tutaj ukazać się swojej matce po zmartwychwstaniu). Obowiązkowym punktem zwiedzania Starego Miasta jest również Via Dolorosa - Droga Krzyżowa. Podążając kolejnymi jej stacjami, będziemy mieć okazję do dokładnego przyjrzenia się wielu świętym miejscom tego miasta; ostatnich pięć stacji znajduje się w Bazylice Grobu Świętego. W pobliżu warto udać się do pochodzącego z XII wieku kościoła św. Anny, postawionego w miejscu, w którym kiedyś miał znajdować się dom rodzinny Maryi oraz do cytadeli z wieżą Dawida, obok której stał pałac Heroda. Na Wzgórzu Świątynnym usytuowane jest ważne sanktuarium muzułmańskie, Meczet Kopuła Skały, zbudowany między 687 a 691 rokiem przez kalifa Abd al - Meleka. W jej wnętrzu znajduje się skała, na której Abraham miał ofiarować Bogu Izaaka, swojego syna; tutaj także Mahomet miał doświadczyć objawienia i wniebowstąpienia. Świątynia ta posiada charakterystyczną złotą kopułę, która wznosi się ponad inne budowle miasta; jest ona symbolem Jerozolimy. Równie ważny jest Mur Płaczu, zwany także Ścianą Płaczu, gdzie Żydzi gromadzą się na modlitwy. We wschodniej części miasta znajduje się wzniesienie Góra Oliwna, gdzie zobaczymy liczne zabytkowe kościoły, bazyliki i klasztory, a także Ogród Oliwny (Gestemani). Warto udać się do Muzeum Izraela i Muzeum Rockefellera poświęconego archeologii. To jednak tylko zarys tego, co w Jerozolimie godne jest uwagi, gdyż wszystkich znajdujących się tam zabytków i słynnych miejsc nie sposób wymienić - jest ich tak wiele. Warto przekonać się o tym samemu zwiedzając miasto.
      Nie tylko stolica Izraela zachwyca. Po całym kraju rozrzucone są historyczne i legendarne miejsca oraz zabytki związane z najstarszymi osadami ludzkimi, wydarzeniami opisanymi w Biblii i średniowiecznymi wyprawami krzyżowymi. Można odbyć wycieczkę na położone na wzgórzu tereny wykopalisk w Samarii, na północ od Jerusalem. Znajdują się tutaj ruiny starożytnego miasta, którego historia sięga IX w. p.n.e. W Jerychu, które jest najniżej położonym miastem na świecie (270 m p.p.m.) i jednocześnie jednym z najstarszych zamieszkanych miast, zobaczyć trzeba przede wszystkim 7000- letnie mury i pozostałości pałacu Ommajadów. 8km od Jerozolimy usytuowane jest miasto Betlejem (Bethlehem) - miejsce, w którym wg. Biblii, narodził się Jezus Chrystus. Można zwiedzić tam Bazylikę Narodzenia Pańskiego. W Nazarecie (Nacerat), malowniczo położonym wśród wzgórz mieście również związanym z życiem Jezusa, można zobaczyć Sanktuarium Zwiastowania, Kościół św. Józefa, Kościół św. Gabriela i studnię Maryi Panny.
      Tel Awiw (Tel Aviv - Jaffa) jest drugim największym ośrodkiem miejskim w kraju. Leży nad brzegiem Morza Śródziemnego. Jest nowoczesnym, bogatym miastem słynącym z nocnego życia, tolerancji i otwartości. Niezwykła atmosfera tego miejsca rekompensuje stosunkowy brak zabytków. Warto odwiedzić liczne muzea oraz wpisany na listę UNESCO zespół miejski Białego Miasta. Budynki, które tam się znajdują, powstawały w latach 30. XX wieku i są największym na świecie skupiskiem budynków modernistycznych.
      Przez Izrael przebiega Narodowy Szlak Izraela (Israel National Trail) o długości 940km. Można przebyć poszczególne jego odcinki, choć oczywiście wytrwali mogą próbować pokonać całość. Szlak prowadzi przez najciekawsze zakątki Izraela, daje sposobność do poznania izraelskich gór, dolin, jezior, a także najważniejszych miast i zabytków. Wędrując jego trasami nie tylko zobaczymy to, co w Izraelu najpiękniejsze, ale i z pewnością przeżyjemy niezapomnianą przygodę.

Plaże i noclegi

      Izrael posiada bardzo dobrze rozwiniętą infrastrukturę turystyczną. W słynnych miastach oraz kurortach znajdziemy wiele hoteli i kwater prywatnych o zróżnicowanym standardzie, z pewnością będziemy mieć możliwość wybrania opcji all inclusive czy first i last minute. Noclegów można szukać np. w Jerozolimie, Tel Awiwie, Hajfie, Safed, w Nazarecie czy Ejlacie.
      Wiele hoteli, restauracji i punktów rozrywki usytuowanych jest również przy wspaniałych plażach izraelskich, idealnych na beztroski wypoczynek i udane wakacje. Plaże znajdziemy nad Morzem Śródziemnym i Czerwonym oraz nad Morzem Martwym (które wbrew nazwie jest jeziorem) i jeziorem Tyberiadzkim. Pasma białego, delikatnego piasku znajdują się m.in. w Tel Awiwie, Eljacie i Bat Yam. Popularne są tam sporty wodne, takie jak nurkowanie (bujne rafy koralowe znajdują się w Morzu Czerwonym), żeglarstwo (na jeziorach) czy windsurfing (nad Morzem Śródziemnym). Oprócz znanych kąpielisk, w Izraelu sporo także uzdrowisk - nad Morze Martwe ściągają chorzy cierpiący m.in. na reumatyzm, choroby skóry, alergię czy astmę. W Tyberiadzie nad jeziorem Tyberiadzkim znajdują się miejsca, w których można zażyć kąpieli błotnych i mineralnych, inhalacji oraz podleczyć chore stawy.

Kuchnia

      Kuchnia izraelska jest smaczna, sycąca, kolorowa i aromatyczna. Czerpie z kuchni śródziemnomorskiej, tureckiej, arabskiej, palestyńskiej i wielu innych. Najpopularniejszym daniem jest falafel (smażone kulki bobu lub cieciorki podawane z warzywami i sosami w chlebkach pita), który można kupić niemal wszędzie - zarówno w restauracjach, jak i barach szybkiej obsługi. Warto spróbować również pity maczanej w gęstym kremie z ciecierzycy i przypraw - humus albo w paście sezamowej thina. Smaczna jest jarzynowa zupa melok, musakan - kawałki kurczaka smażone na oliwie z cebulą i przyprawami (podawane również w chlebku pita) i słodki deser na bazie orzechów i miodu, baklava. Przed wyjazdem z Izraela warto kupić na miejscowych stoiskach oryginalne przyprawy arabskie o niespotykanym, intensywnym aromacie.

Informacje praktyczne

      W Izraelu mieszkają współcześnie przede wszystkim Żydzi, będący w dużej mierze imigrantami z całego świata, a także Arabowie i Druzowie. Główną religią jest judaizm, respektuje się tutaj i ściśle przestrzega nakazów i zakazów wyłożonych w świętej księdze żydowskiej, Torze. Obchodzi się m.in. cotygodniowy szabas, święto Paschy na przełomie marca i kwietnia, Dzień Pojednania (Jom Kipur) i grudniową Hanukkah. Dla chrześcijan Izrael jest miejscem, z którego wywodzi się ich religia, obecnie stanowią tutaj ok. 2% populacji kraju i należą do wielu kościołów wyznaniowych. W państwie tym ponad 16% ludności to muzułmanie. Izrael jest trzecim najważniejszym świętym miejscem islamu z powodu podróży, jaką, według wierzeń, odbył Mahomet z Mekki do Jerozolimy, gdzie miał dostąpić wniebowstąpienia. To także centrum małej i stosunkowo młodej (jej początki sięgają XIX wieku) religii, jaką jest bahaizm.
      Językiem urzędowym w Izraelu jest hebrajski i arabski, można jednak bez problemu, zwłaszcza w ośrodkach turystycznych i handlowych, porozumieć się w języku angielskim, niemieckim, jidysz, francuskim, a nawet polskim. Walutą używaną na terenie państwa jest nowy izraelski szekel. Polacy wjeżdżający do Izraela do 90 dni pobytu nie muszą posiadać wiz, a jedynie paszport ważny min. 3 miesiące. Na granicy musimy być przygotowani na szczegółowe pytania, m.in. o cel wizyty i długość planowanego pobytu w kraju. Często należy również okazać bilet powrotny i potwierdzenie rezerwacji hotelowej. Trzeba zwrócić uwagę na datę, jaką wbija nam urzędnik w paszporcie, gdyż zdarza się, że czas naszego pobytu w tym kraju może zostać skrócony bez podania konkretnej przyczyny. Pamiętajmy, że nie wjedziemy do Izraela, jeżeli mamy w paszporcie pieczątkę ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich.
      W miejscach szczególnie tłumnie odwiedzanych przez turystów należy uważać na drobnych złodziei kiszonkowych. Przestępczość w Izraelu nie jest duża, istnieje jednak ryzyko zamachów terrorystycznych, nie wolno z tego powodu ignorować zaleceń służb bezpieczeństwa. W świątyniach i meczetach, przede wszystkim zaś w Jerozolimie, należy pamiętać o odpowiednich strojach (zakryte plecy, ramiona, kolana). Na lokalnych targowiskach sprzedawcy lubią się targować - trzeba jednak uważać, gdyż często zawyżają ceny; warto zakupów dokonywać z kimś miejscowym u boku, kto pomoże nam wynegocjować najkorzystniejszą cenę.

Dojazd

      Z Polski bezpośrednio dolecimy do izraelskiego największego lotniska w Tel Awiwie (podróż trwa ok. 4h). W Izraelu funkcjonuje również drugie międzynarodowe lotnisko Ovda znajdujące się w odległości ok. 50km od miasta Ejlat. Istnieją wygodne połączenia lotnicze z wielu krajów europejskich - dla Polaków poleca się połączenia z Pragi. Można również zdecydować się na lot czarterowy na Cypr, skąd kursują promy do izraelskiego portu w Hajfie, często przez Kretę i Rodos . Wielu podróżnych przekracza granicę w Egipcie lub Jordanii. Kraj nie jest duży, ciekawe miejsca godne uwagi znajdują się w niewielkich odległościach od siebie. Można podróżować samochodem, pociągami (Israel Railways), jednak najpopularniejsze są objazdowe wycieczki autokarowe organizowane przez liczne biura turystyczne.